‘Vals optimisme of psychologisch spel? Klimaattop in Dubai belooft een thriller te worden’
Gisteren
kwam er verlossend nieuws voor de 58.000 eisers die samen de Klimaatzaak
opstartten. De rechters van het Hof van Beroep in Brussel hadden het moment
goed gekozen. Op de eerste dag van de internationale klimaattop COP28 kwamen de
rechters met hun arrest waarin de federale staat samen met het Vlaamse en
Brusselse gewest veroordeeld werden voor het schenden van artikel 2 en 8 van
het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en ook de zorgplicht (art.
1382 van het Burgerlijk Wetboek) vanwege hun ontoereikend klimaatbeleid. De
rechter oordeelde helemaal in het voordeel van de eisers voor wie het van het
begin duidelijk was dat ons land veel te weinig deed om de op ons af denderende
pletwals van de klimaatverandering te stoppen.
Het is nu
te hopen dat de geviseerde regeringen deze uitspraak aangrijpen om enkele
versnellingen hoger te schakelen in het klimaatbeleid en dat de Vlaamse
minister zich bedenkt voor ze zich vergaloppeert in een contraproductief, tijd
en geldverslindend geding bij het Hof van Cassatie.
De
excellenties die nu naar Dubai trekken, met premier Alexander DeCroo op kop,
dreigen sowieso al een mal figuur te slaan, als ze niet aantonen dat ze deze
uitspraak ernstig willen nemen.
Nog
slechts 2050 Gigaton respijt
Het toneel
voor de 28e klimaattop is dit jaar Dubai, een stad in de Verenigde
Arabische Emiraten die de meeste mensen kennen van de hoogste toren van de
wereld, de Burj Khalifa. Een wolkenkrabber van 828 meter hoog, die boven de Perzische
golf uittorent en symbool staat voor de onmetelijke rijkdom van een oliestaat
waarvan de geschatte olievoorraden nu nog steeds de 7 grootste van de planeet
zijn. Jammer dat een groot deel van die olie niet meer bovengehaald zou mogen worden…
dat zegt de klimaatwetenschap. Want het globale CO2 budget om onder de 1,5°
opwarming te blijven zou nog slechts 250 Gigaton CO2
bedragen. Als je
weet dat de wereld vandaag ongeveer 40 Gigaton per jaar uitstoot dan is het
duidelijk dat het venster om de 1,5° te halen zich razendsnel aan het sluiten
is. En daarmee is meteen de eerste maatstaf gelegd waaraan het succes van deze
top zal worden afgemeten. Er moet nu eindelijk een beslissing en een plan komen
om fossiele brandstoffen en subsidies voor fossiele brandstoffen volledig uit
te faseren tegen ten laatste 2050, waarbij geïndustrialiseerde landen dit eerst
bereiken.
‘Abated-Unabated’
We moeten
van die fossiele brandstoffen af, want dat is de grootste oorzaak van de
klimaatcrisis waar we in zitten. Die evidente waarheid werd pas twee jaar
geleden in Glasgow erkend in de eindtekst van de COP, echter met een
belangrijke angel, namelijk die van het ‘abated- unabated’ verhaal. Dat gaat
erover dat men vooral fossiele brandstoffen wil uitfaseren waarvoor technische
oplossingen worden ingezet om de CO2 eruit te halen voor die de lucht wordt
ingeblazen. Dat heet dan
CCS of ‘carbon capture and storage’. Voornaamste probleem is echter dat dergelijke oplossingen helemaal niet
op punt staan, dat ze nog niet opschaalbaar zijn en ook heel duur. Bovendien helpen
ze niets aan de uitstoot van fijn stof en andere schadelijke stoffen, noch aan
de methaanlekken bij de exploitatie van aardgas. Last but not least, het geld
dat naar CCS gaat kan je niet in de verdere uitrol van schone energie steken. Niet
verwonderlijk hintte de president van deze top, Achmed Al Jaber, op de techniek.
Als CEO van de nationale oliemaatschappij ADNOC heeft hij er geen belang bij maar
toch erkende hij in october nog dat uitfaseren van alle ‘unabated’ fossiele
brandstoffen onvermijdelijk en essentieel is. Wat zit daar achter? Wil hij de
wereld voorbereiden op duurdere prijzen van fossiele brandstoffen, omdat er
standaard CCS technieken moeten bij ingezet worden? Dat zal ertoe leiden dat schone
energievormen die nu op vele plaatsen al de goedkoopste energievorm zijn, nog
interessanter worden en fossiele brandstoffen op de duur gewoon uit de markt
geprijsd worden. Pittig detail: Al Jaber is ook oprichter en CEO van Masdar,
een investeringsvehikel in hernieuwbare energie projecten met ondertussen
projecten in meer dan 40 landen. Winnen doet ie dus in alle gevallen.
Verlies
en schadefonds alvast beklonken
Gisteren
hoorden we dat er al een akkoord klaarligt voor het Verlies en Schade fonds, de
verwezenlijking van vorig jaar die nu zou moeten geconcretiseerd worden. Dat
fonds zal schade door klimaatgerelateerde rampen vooral in niet
geïndustrialiseerde landen helpen vergoeden. Of er ook meteen voldoende geld in
zal gestort worden, dat zal de volgende dagen moeten blijken. Het kan in ieder
geval tellen als binnenkomer.
Vals
optimisme of psychologisch spel?
Begin deze week zei de COP-president in de Britse krant The Guardian, dat een akkoord om de 1,5° te halen binnen handbereik is. Hij beweert dat al zijn gesprekken met o.m. olieproducerende landen zoals Saudi-Arabië en grote bonzen van oliemaatschappijen hem optimistisch stemmen dat een ongeëvenaarde uitkomst mogelijk is. En dat terwijl alle seinen op rood staan, een piek in de emissies nog niet echt in zicht is (de inschattingen van internationale experten variëren van tussen 2024 en 2030) en de huidige verzamelde klimaatplannen van alle landen leiden tot een opwarming van eerder 2,9°. Arabieren staan niet bekend voor hun bereidheid tot gezichtsverlies. Het risico dat Al Jaber loopt op wéér een teleurstellend resultaat is groot. Wat weet hij dat wij nog niet weten? Deze top wordt een echte thriller.
Deze tekst verscheen ook op Knack.be
Geen opmerkingen:
Een reactie posten