dinsdag, mei 23, 2006

Journalisten objectief? Of aan de kant van de rechtvaardigheid.

Weblog Anja Meulenbelt ? Nederlands Sociaal Forum (2): "Journalisten gaan er prat op dat ze objectief zijn, zegt Fisk. Dat betekent bijvoorbeeld dat ze er zorgvuldig voor zorgen dat beide partijen evenveel tijd krijgen in de uitzendingen. Waarom? Waarom staan we niet gewoon aan de kant die het slachtoffer is? Zouden we het tijdens de Tweede Wereldoorlog juist hebben gevonden dat de SS 'equal time' kreeg als de overlevende joden? Moet ik, als ik een aanslag versla op joodse burgers 'equal time' geven aan de daders? Als er ergens een aanval is geweest, geef ik dan 'equal time' aan de terroristen?"
Dit zei Robert Fisk (wie anders) onlangs op het Nederlands sociaal forum. Ik herinner me een discussie in dezelfde lijn met Rudy Vranx tijdens mijn avondcursus. Inderdaad die gedoodverfde 'objectiviteit,' ik wordt er moedeloos van, want het is zo'n dooddoener die de samenleving niet vooruit helpt. Het komt natuurlijk ten goede aan de liberale mainstream waarin de media niet mogen afwijken van het heilige en commercieel veilige Midden. Dat dat Midden de ruggegraat is van een oneindig lange slang, te weten een complex aan heersende politieke krachten die hun eigen agenda volgen, dat kom je via de gewone media nauwelijks te weten. En met het voetvolk aan onderbetaalde en overwerkte jonge reporters is het voor de uitgevers makkelijk om te status-quo te behouden: schrijf gewoon de persberichten over van de politieke hoofdrolspelers, bel een paar protagonisten van verschillende strekkingen, plaats het geheel vooral niet in een breder kader (dat zou overigens te veel werk zijn om de deadline te halen).
Terug naar dat Midden. Zou het voor het overzicht en voor het inzicht bij de nieuwsconsument niet beter zijn als journalisten zich aan de rand van de slang zouden bevinden? Dan zouden lezers en kijkers ook eens zicht krijgen op wie er allemaal onder de slang wordt verpletterd. Of dan zou de richting die de slang aanhoudt duidelijker worden. En bovenal, dan zou de democratische controle op het beleid efficiënter verlopen. Want hier blijft de media in gebreke. Hier neemt ze haar rol onvoldoende op. Kleine, marginale initiatieven en gespecialiseerde pers daargelaten maar dat is allemaal te weinig.
En vooraleer beschuldigd te worden van grote, archaïsch-linkse complot theorieën, daar gaat het dus niet over. Het gaat om een brede stroming die in het algemeen aangestuurd wordt door allerlei belangengroepen. En zoals dat altijd geweest is, de belangen met het meeste economische macht weegt door op het beleid. Het is niet anders dan de beroemde uitspraak dat de wet er vooral is voor de bescherming van de arme en de rechteloze. De rijken hebben de wet niet nodig, zij zullen zichzelf wel beschermen. In die zin is de journalist die de kant van de slachtoffers belicht de logica zelve: hij of zij speelt dan de corrigerende rol. Of nog: om het 'Midden' bij te sturen moet je de stem van de periferie laten horen.