Si le vent soulève le sable

Eén van de vele juweeltjes die deze week in Turnout op OPEN DOEK te zien waren was "Si le vent soulève le sable" over een gezin uit de Sahel dat door de droogte wordt weggedreven uit hun dorp. Terwijl de woestijn de aarde aanvreet blijft het droge seizoen duren. Water is er niet meer. Het vee sterft. En er dreigt oorlog. De meerderheid van de inwoners volgen hun instinct en vertrekken naar het Zuiden. Rahne, de enige geletterde dorpsbewoner, beslist om samen met zijn vrouw Mouna en hun drie kinderen naar het Oosten te trekken. Een paar schapen, geiten en de kameel Chamelle vormen hun enige bron van rijkdom. Onder een verwoestende zon reizen Rahne en de zijnen door vijandige gebied, een tocht zonder einde waarbij ze vaak het pad van de dood kruisen. Naast de cinematografische rijkdom prachtige acteerprestaties van Issaka Sawadogo en Carole Karemera. Het scenario is fictie maar is door Marion Hänsel zo geloofwaardig in beeld gebracht dat het na deze film gezien te hebben nog erg moeilijk is het verhaal van Afrikaanse vluchtelingen in uit die regio in twijfel te trekken.

Ik moest bij het bekijken terugdenken aan het boek van John Reader (Africa, a biography of a continent). Reader schetst in zijn boek een ontluisterend en episch beeld van het onherbergzame Afrika en de vele problemen die zijn inwoners steeds gehad hebben om te overleven. En dan te bedenken dat de klimaatproblemen die Afrikanen in de toekomst op hun nek gaan krijgen - waarvoor ze zelf niet verantwoordelijk zijn - het nog veel moeilijker zullen krijgen...

Petitie voor ecologische economie

Vanmiddag naar een infomiddag geweest met Peter Tom Jones, auteur van TERRA ICOGNITA, het opzienbarende boek over ecologische economie. Het is de tweede maal dat ik hem zijn verhaal hoor brengen. En het is zeer overtuigend. Voor dat boek hadden de auteurs drie jaar nodig. Het werd een dikke turf met een quasi volledig overzicht van de wetenschappelijke stand van zaken, klimaat- en economiegewijs. Over zijn recente boek dat hij schreef met Els Keytsman, "Het klimaat boek," vol met praktische oplossingen. Al heb ik als voorstander van het voorzorgprincipe de voor de hand liggende feiten niet nodig (en ze zijn ernstig!), het is dringend tijd dat de tanker van ons vernietigend economisch model gekeerd wordt, is het niet voor ons, dan zeker voor onze kinderen!

Onderteken dus de petitie voor een ecologische economie! Maandag wordt ze gepresenteerd aan Els Van Weert - een goede reden om nog snel te ondertekenen!

NB: een bespreking van Terra Icognita volgt binnen afzienbare tijd

"Laten we ophouden de dingen door elkaar te halen" - Fouad Laroui schreef een persoonlijke weerlegging van het Islamisme

Faoud Laroui is één van de bekende stemmen die zich in 2006 hebben uitgelaten over het Islamisme. Laroui is een Nederlands schrijver en wetenschapper van Marokkaanse origine. Hij noemt zichzelf een agnost en weigert in ieder geval aangesproken te worden als lid van de moslimgemeenschap. In Vlaanderen is de man relatief onbekend maar dat is onterecht want zijn visie als seculiere intellectueel is alleszins interessant. Met zijn boek "over het islamisme" schreef hij "een persoonlijke weerlegging" en dat geeft al aan dat het geen wetenschappelijk boek is. Wel een hartstochtelijk pleidooi voor een individuele geloofbeleving. Zijn missie: de jonge moslim weghouden van de fundamentalistische strekkingen in de Islamwereld. Die laatsten moeten het daarbij zwaar ontgelden.

Fouad Laroui zag ooit een wetenschappelijk medewerker op de Marokkaanse televisie beweren dat de geologie als wetenschap haar oorsprong vond in de Koran. Als wetenschapper is Laroui goed voorzien van argumenten om de zaak "wetenschap versus religie" voor eens en voor altijd naar het rijk van de demagogie te verwijzen. Zijn vaststelling: de beide domeinen zijn onontkoombare maar niettemin volstrekt gescheiden onderdelen van de menselijke ervaring. Religie werkt met dogma’s en staat buiten tijd en geschiedenis. Wetenschap werkt met paradigma's die slechts gelden tot ze weer worden weerlegd door nieuw bevindingen. Dat zijn twee totaal verschillende uitgangspunten. Overigens gebruikte zelfs Charles Darwin - baarlijke duivel voor creationisten en fundamentalisten aller landen - in zijn "De oorsprong van alle soorten" het woord schepper: "er zit een bepaalde grootsheid in deze kijk op leven... door de schepper ingeblazen in één vorm of meerdere vormen." Met andere woorden, de wetenschappelijke theorie sluit God niet uit. Het is een veel voorkomende misvatting bij Islamisten: de zogenaamde historische interpretatie van de heilige teksten, van álle heilige teksten overigens. Alsof je Koran, Bijbel of Talmoed kan lezen als een geschiedenisboek. Laroui geeft talloze voorbeelden van soera`s (verzen uit de Koran) waar historisch kop noch staart aan te maken valt. Aangehaalde gebeurtenissen die van een ongehoorde banaliteit zouden getuigen als ze historisch bedoeld zouden zijn. Zoals wat er moest gebeuren "met de buit na de slag in de Badrvallei. Islamisten die deze teksten letterlijk lezen weten niet waar ze het over hebben," benadrukt Laroui.

Lees verder de volledige recensie

Een waarschuwingssysteem tegen genocidestokers

De Nederlandse professor communicatiewetenschappen Cees Hamelink wil een wereldwijd monitoringsysteem uitbouwen dat massamedia die bijdragen tot haat tussen de volkeren signaleert bij het internationale strafhof in Den Haag. Hij denkt daarmee een belangrijke bijdrage te leveren in het vermijden van genocides. Mensenrechtenorganisaties vinden het een goed idee, maar vrezen dat het systeem kan worden misbruikt om de vrijheid van meningsuiting aan banden te leggen.

Het zal inderdaad niet evident zijn om dit in de praktijk uit te bouwen. Wellicht kan zo'n systeem een belangrijke bijdrage leveren aan het vroegtijdig opsporen van broeiende conflicten mits aan een aantal basisvoorwaarden voldaan wordt. Eerst en vooral moet het systeem beheert worden door een internationale instelling die boven alle politieke en privébelangen staat en dan komt er maar één instelling in aanmerking: de VN. Die instelling moet bevolkt worden door communicatiespecialisten uit alle hoeken van de wereld. Het lijkt duidelijk dat ze de lat best hoog leggen. Als rechtstreekse oproepen tot haat en geweld al worden gesignaleerd - en die laten meestal aan duidelijkheid niets te wensen over (denk aan Radio Mille Collines destijds) - dan zijn we al een hele stap verder.

Klare taal

Godsdienst en mensenrechten, ze lijken op gespannen voet met elkaar te leven. Religies werden gekaapt door extremisten, die zich beroepen op een heilige missie om hun acties goddelijk te legitimeren. Mensenrechten zijn verworden tot een politiek instrument, de banier waarachter Westerse regeringen zich scharen wanneer ze ten strijde trekken in sterk gemediatiseerde krachtmetingen waarbij de discours langs beide kanten homerische proporties aannemen. De propaganda is als een gigantische pot vette saus die over kookt. In het mediageweld dat volgt krijgt de publieke opinie een dodelijke cocktail van begrippen over zich heen die zich in hun hoofd vermengt tot een giftig amalgaam van foute betekenissen.

De laatste jaren heeft het Amerikaanse imperium de mensenrechten aan de haak gehangen wegens niet meer bruikbaar. Hun zelf gecreëerde imago van 'hoeders van de democratie' is niet langer houdbaar - Guantánamo, Abu Ghraib, de geheime CIA vluchten - bruut geweld is nu hun credo. In de naam van de vrijheid en van hun eigen religie. Ze zijn aan elkaar gewaagd: de Islamisten van Al-Qaeda, de Soedanese president al-Bashir, de Israëlische regering Olmert, de Russische ‘nieuwe tsaar’ Poetin, de Bush-administratie. Hun taal is doorspekt met een ondoorzichtig arsenaal aan tendentieuze termen.

Orthodoxie, fundamentalisme, terrorisme en politiek extremisme zijn niet hetzelfde. Toch worden ze steeds meer door elkaar gehaald. Dat is een gevaarlijke evolutie. "Laten we ophouden de boel door elkaar te halen," zegt de Nederlandse auteur Fouad Laroui in zijn laatste boek, en hij heeft groot gelijk.
Laat ons een voorbeeld nemen aan dit onnavolgbare stukje klare taal: “Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door de praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van de geboden en voorschriften.”

(Art. 18 UVRM)

Petitie voor meer ecologische duurzaamheid in economisch beleid

Nog een petitie: op 23 april 2007, precies 20 jaar na het verschijnen van het Brundtlandrapport, zal VODO (Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling) een memorandum en een petitie overhandigen aan de Belgische Regering. Met deze actie pleiten ze voor een ander en beter economisch beleid door een meer realistisch rekenmodel te gebruiken dat zich expliciet ent op waarden als ecologische duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en mondiale verantwoordelijkheid.

EPA-actie op 19 april in Brussel

EPA's staat voor Europese partnerschap akkoorden. Het zijn akkoorden die het handelsverkeer moeten gaan regelen tussen Europa en de ACP landen, dat zijn voornamelijk arme landen uit Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan. Zoals ze nu zijn opgesteld zijn die akkoorden nefast voor de economische souvereiniteit van de betrokken landen en dienen ze vooral de Europese bedrijven.

Donderdag 19 april om 10u blazen verschillende ngo's die binnen een internationale coalitie verbonden zijn verzamelen voor de internationale EPA ambassade actie. De Belgische actie zal van start gaan om 10u voor het gebouw van de Duitste Permanente Vertegenwoordiging bij de Europese Unie (Jacques de Lalaingstraat, 8-14 1040 Brussel). De bedoeling is met een 50-tal mensen post te vatten met spandoeken, opschriften en vlaggen aan de overkant van het gebouw, terwijl voor de ingang van het gebouw een korte stukje straattheater wordt opgevoerd door de mensen van 11Beaufort, de actiegroep van 11.11.11.
Je kan de EPA-actie verder nog steunen door de petitie te ondertekenen. Meer informatie over EPA's kan je trouwens vinden op www.11.be/epa.