donderdag, december 13, 2007

Ontwikkelingssamenwerking en media

Vanochtend stelde 11.11.11 de resultaten voor van een onderzoek naar het draagvlak van ontwikkelingssamenwerking. Tijdens de persconferentie stelde een opmerkzame journalist hardop vast dat de nieuwste vorm van ontwikkelingssamenwerking nl. rechtstreekse budgetsteun aan regeringen in het zuiden de minst populaire vorm van o.s. is voor de gemiddelde Vlaming. En dat terwijl momenteel een groot stuk van het officiële budget precies daar naar toe gaat. Ignace Pollet, academicus en auteur van het rapport kaatste de bal terug naar de media: volgens hem is de beperkte en éénzijdige berichtgeving van de Vlaamse media mee debet aan het slechte imago van de Afrikaanse politieke klasse in Vlaanderen. Daar zit wat in.
Afgelopen maandag outten Geert Sciot (ex-De Morgen) en Daniel Biltereyst (Universiteit Gent) zich als juryleden voor het Fonds Pascal Decroos. Zij waren de afgelopen twee jaar lid van het tijdelijk geheim genootschap dat de aanvragen voor een journalistenbeurs van het Fonds beoordeelt. Marc-Antoon De Schryver schreef een verslag op Indymedia. Eén van aangehaalde problemen is het verdwijnen van specialisten onder het journaille.

zondag, december 09, 2007

Mensenrechten zijn geen strategie

Philip Alston, de speciale rapporteur voor willekeurige executies bij de Verenigde Naties, heeft een probleem. Alston maakt deel uit van het legertje rapporteurs dat voor de VN verslag uitbrengt over mensenrechtenthema's. Alleen krijgen ze zelden of nooit toegang tot de landen die ze willen onderzoeken. Niet dat ze botweg de toegang geweigerd worden, zo ver gaat alleen de despotische stadstaat Singapore. De meeste landen blijven geplande bezoeken gewoon oneindig uitstellen. Of ze doen of hun neus bloedt en antwoorden eenvoudig niet op de vraag uit New York… En de heel geslepen leiders geven eerst met veel misbaar hun akkoord om dat daarna in alle stilte terug in te trekken.

Bovendien: de bevoegde 'Raad voor de Mensenrechten' laat betijen. Hun oprichtingsresolutie suggereert nochtans dat dit soort problemen door hen moeten opgelost worden. Blijkbaar leidt de Raad aan hetzelfde gebrek aan daadkracht als haar weinig illustere voorganger, de VN-mensenrechtencommissie. Als het erop aan komt landen op de vingers te tikken heeft de Raad voor de Mensenrechten geen enkel mechanisme om de verzoeken van de rapporteurs op te volgen. De raad wordt bevolkt door 47 mensen van evenzoveel landen die zich kandidaat gesteld hebben en verkozen zijn in de Algemene Vergadering. Daar zijn zes landen bij die zelf niet reageerden op een uitnodiging om een rapporteur te ontvangen… Overigens zijn er weinig landen voor wie het bezoek van een rapporteur géén genante statistieken zou opleveren.

Wat willen we dan eigenlijk: een Raad met een mooie naam maar die verder machteloos moet toekijken wegens totaal gepolitiseerd en het voorwerp van strategische spelletjes onder landen? Of een Raad die bestaat uit ongebonden mensen met een engagement en mandaat om te doen wat moet gebeuren? Goed, een voorstel: kandidaat-landen moeten hun vertegenwoordiger kiezen uit hun nationale parlement. Kwestie van de Raad een legitiem karakter te geven. Verder hebben de grote mensenrechtenngo’s met raadgevende bevoegdheid een vertegenwoordiger in de raad. Beslissingen worden genomen met gewone meerderheid van stemmen. Het hoeft niet zo moeilijk te zijn.

De machtsgreep van de apenplaneet - een gesprek met Piet De Moor

Piet de Moor is een geëngageerd man. Iemand die gaat voor zijn principes, ook al moet hij daarvoor een aantal heilige huisjes omver schoppen. Dat deed hij in 2006 met zijn zg. ‘bitterbrieven’ waarin hij de krant De Standaard en de Vlaamse media in het algemeen de mantel uitveegde om hun vermeende banalisering van extreem rechts. Ik had voor Amnesty Nieuws een gesprek met hem dat meanderde tussen het gevaar van extreem rechts, het conservatisme in Oost-Europa en de verkleuterende media.

Schrijver De Moor ziet vele parallellen tussen het discours van extreem rechtse partijen in Vlaanderen en het totalitarisme, dat hij al jarenlang bestudeert. Zijn favoriete biotoop is het naoorlogse oost- en midden Europa. Hij schreef er verschillende boeken over. De Moor is een journalist die, moest hij werkzaam zijn in pakweg Colombia of Iran, hoog zou scoren op de lange lijst dissidenten waarvoor Amnesty briefschrijvers over heel de wereld in hun pen kruipen. Wat is volgens hem de aantrekkingskracht van het extreemrechtse discours? Zouden mensen ondertussen nog niet beter moeten weten? “Het is eigen aan de mens dat je bij elke generatie opnieuw moet beginnen. Maar je kan steeds leren uit de geschiedenis. Vandaar dat contact tussen de generaties belangrijk is. Als je geen transmissie hebt naar het verleden en je leidt aan de perceptie van ‘wij kunnen alles’ dan zijn anderen alleen maar lastig.”

Lees het volledige interview

donderdag, december 06, 2007

Racisme in opmars

Volgens een recent rapport van het Europees Netwerk tegen Racisme is racistisch geweld en haat tegen moslims in opmars in ons land. In zijn edito schrijft Jan-Pieter Everaerts van de onvolprezen nieuwsbrief Diogenes openhartig over de "verlammende angst" die hij ziet bij vele mensen voor 'vreemdelingen' en meer specifiek voor de Islamitische medeburgers.
In het boek Cultu(u)renpolitiek wijst KifKif met een beschuldigende vinger naar de 'culturalisering' van het politiek debat. Dat zou er volgens hen voor zorgen dat hele bevolkingsgroepen gestigmatiseerd worden omdat ze tot een bepaalde culturele groep zouden behoren.

Volgens mij is het verklaringsmodel van de 'culturalisering' zeker één (belangijke) oorzaak voor de polarisering in de samenleving. In die zin is het boek van KifKif een belangrijke studie. Anderzijds is alles wat op ons af komt vaak ook gewoon te veel. In een volgende post wil ik daar nog een boom over op zetten.

dinsdag, december 04, 2007

Klimaatproblematiek gaat over mondiale rechtvaardigheid


Het Indonesische eiland Bali vormt van 3 tot 14 december het decor voor de klimaatconferentie van de Verenigde Naties. Het worden cruciale onderhandelingen die in het teken staan van een Post-2012 akkoord. Kyoto was een eerste (weliswaar beperkte) stap om de globale emissies naar beneden te halen. Tijdens de klimaattop in Bali moet het proces opgestart worden om tijdig een vervolgtraject uit te stippelen. Een diplomatieke uitdaging zonder weerga!

De klimaatproblematiek is in sé een mondiaal rechtvaardigheidsvraagstuk. De landen in het zuiden hebben het minst bijgedragen aan het veroorzaken van de opwarming van de aarde, maar worden wel het zwaarst getroffen door de gevolgen ervan. De geïndustrialiseerde landen moeten dan ook het voortouw nemen in de strijd tegen de klimaatverandering.

An Heyerick (VODO) en Saar Van Hauwermeiren (Oxfam Wereldwinkels) volgen de onderhandelingen in Bali met een bijzondere aandacht voor de belangen van het zuiden. Ze houden een blog bij op de VODO site. De officiële teksten en speeches en on-line webcasts vind je op de site van de Verenigde Naties.

maandag, december 03, 2007

“Egyptische regering gebruikt fatwa’s voor politieke doelen”

"Op weg naar Mekka" was een mooie reeks als reisreportage. Maar ook niet meer dan dat. Spijtig genoeg werd ze overal veel te serieus genomen en dat heeft veel te maken met de opstelling van Jan Leyers zelf. Leyers bediende zich tijdens zijn reportages meer dan eens van een pseudo-journalistieke aanpak. Hij stelde vaak dezelfde directe vragen en kreeg doorgaans antwoorden die het cliché bevestigden. Tot daar toe. Problematischer werd het als Leyers werd opgevoerd in de media als een grote islam-specialist die hij niet is.

Als Leyers dan toch een journalistieke kijk op de wereld die hij doortrok wilde bieden waarom geeft hij dan niet wat meer politieke context mee? Nu lijkt het of de islam onverenigbaar is en blijft met onze Westerse wereld: een puur geval van 'botsing tussen beschavingen.' Als in de islamitische wereld (waarvan Leyers met deze reis slechts een klein, weliswaar belangrijk deel van bezocht) religie en staat moeilijk te scheiden zijn dan heeft dat veel te maken met de belangen van de régimes. Die misbruiken de islam voor hun eigen beperkte doeleinden. En zolang ze daarbij de westerse belangen niet schaden, blijft kritiek uit de VS of Europa uit. Een prachtig voorbeeld daarvan viel recent te noteren in Egypte. Daar zei een hoge rechtsgeleerde dat smaad aan de president bestraft moet worden met zweepslagen en dat de politieke opvolging van vader op zoon conform is met de Koran. De grootimam van de invloedrijke Al-Azhar Universiteit in Caïro, Sjeik Mohamed Sayed Tantawi, verklaarde dat op een religieus festival waarop ook de Egyptische president Hosni Moebarak aanwezig was, en haalde een koranvers aan om zijn stelling te staven. De man in kwestie is benoemd door president Moebarak hemzelf...

Jan Leyers had beter eerst eens naar Michael Palin gekeken voor hij hieraan begon. De zelfrelativering en ook de milde humor van de Britse reportagemaker en acteur blijven gewoon superieur. Palin geeft zich dan ook niet uit voor tweedehands journalist.

Lees het bericht op ipsnews

vrijdag, november 30, 2007

Australië eindelijk "forward with fairness" - de progressieve omslag

Vorige week zondag 24 november bracht een zeer hoopgevend signaal van downunder: Australië is uit de conservatieve as gestapt. Australiërs hebben eindelijk John Howard, oerconservatief en grote vriend van George Bush, aan de dijk gezet. De nieuwe premier wordt Kevin Rudd, van Labor. Dat is niet minder dan een aardverschuiving voor het continent dat tot nog toe heel xenofoob en niet erg constructief in de wereld stond. Zeker in vergelijking met de progressieve Nieuw Zeelandse buur, ook al was dat verschil wat uitvergroot door de extreme standpunten van Howard.

Deze 'change in leadership' is zeer belangrijk voor het ecologische front. Australië was tot nog toe onafscheidelijk van de USA in hun strijd tegen het Kyotoprotocol. Kevin Rudd voerde een campagne waarin milieu één van zijn centrale punten was. Hij kondigde aan na zijn overwinning snel het Kyotoprotocol te willen ondertekenen. Zijn ticket naar de Bali conferentie in december was naar verluidt al geboekt. Daarmee laten ze de USA als enige land achter dat weigert het Kyotoprotocol goed te keuren. Australië is trouwens dringend toe aan een verandering in beleid en mentaliteit. Met een ecologische voetafdruk van 7,7 (globale ha/per persoon) hebben ze één van meest vervuilende levensstijlen van de wereld. De gigantische uigestrektheid van hun continent waarvan vooral de kuststrook bewoond is en de relatieve leegte van de 'outback' heeft daar veel mee te maken. Toen ik 6 jaar geleden de trein nam van Sydney naar de oostkant, was dat voor mijn oom in Perth al een vreemde beslissing. Als je je in Australië van één stad naar een andere verplaatst, neem je doorgaans het vliegtuig. Treinen en bussen zijn voor armoezaaiers. De villawijk waar mijn oom en tante wonen is één van de vele uitgestrekte verkavelingen buiten Perth. Er wonen doorgaans geen rijke mensen. De gemiddelde levensstijl van een arbeider is die van een groot huis met tuin, 2 badkamers, minstens 2 auto's enz. Iedereen verplaatst zich per auto. De australische levensstijl produceert een gigantische avalberg maar dat zal iedereen worst wezen gezien de schier oneindigheid van het hinterland.

Eén van de plannen van John Howard om de energietekorten aan te pakken was een ambitieus plan om niet minder dan 25 kerncentrales te bouwen over heel het land. Dat geschifte project wordt nu door kevin Rudd in de vuilbak gekieperd. Gelukkig. Eén van zijn medestanders is niemand minder dan Peter Garrett, lead-zanger van Midnight Oil en sinds jaren milieu-activist. Hij was voor Labor schaduw-minister van klimaatverandering, milieu en de kunsten. Een jaar geleden probeerde ik de man nog te strikken voor een telefonisch interview voor Amnesty, tevergeefs wegens te druk bezig.

Ten slotte, Kevin Rudd wil ook de Aussies terugtrekken uit Irak... Rudd wordt een man om te volgen.

dinsdag, november 27, 2007

maandag, november 19, 2007

Eén op tien Amerikanen uit de VS hebben te weinig eten

Een berichtje van IPS: "Ruim 35 miljoen van de 294 miljoen Amerikanen, dat is ruim één op tien, hadden vorig jaar niet altijd genoeg te eten. Dat is een stijging met bijna 400.000 mensen in vergelijking met 2005, zegt het Amerikaans ministerie van Landbouw."
(Zonder commentaar)

vrijdag, november 16, 2007

Eenvoudigste milieutip van het jaar

Surf naar de informatiepagina van 1207 en vink aan "ik wil geen telefoongids - 2,5 kg papier - meer ontvangen." Als 90 % van de mensen niet langer een telefoongids op zijn stoep wil, dan is dit 5000 ton papier x 525 kg CO2 of 2.625.000 kg (!) CO2 bespaard.

De site 1207 is de informatiepagina van de firma die deze gids afdrukt. Je kunt alle info ivm telefoonnrs online opvragen of raadplegen.

'Old habits die hard'

donderdag, november 15, 2007

Vandermeersch, nu eindelijk echt een marketeer

Wat iedereen die medialand volgt al langer wist is nu officieel: Peter Vandermeersch (VUM-groep) is 'marketeer van het jaar' verkozen door de Stichting Marketing. In eerste instantie verklaarde hij het een vergissing van de jury, een journalist tot marketeer van het jaar verklaren. Uit eerlijke schaamte wellicht. Of eerder: uit strategische overwegingen? Vandermeersch is slim en beseft zelf ook wel dat zijn ambiguï positie 'gefundenes fressen' was voor media-critici allerhande. Nu is de zaak tenminste duidelijk. Zijn verklaringen in Trends geven laat geen twijfel over waar zijn hart ligt: "De muur tussen de redactie en de commerciële mensen die op de lezersmarkt werken, is weg. Ik heb ervoor gezorgd dat zij in het hart van de redactie zitten." Fundamentele vragen over de onafhankelijkheid van nieuwsgaring stelt Peter Vandermeersch zich blijkbaar niet.

Met andere woorden: vandermeersch is een pragmaticus: het journalistieke petje laat toe om, als hem dat uitkomt, publieke standpunten in te nemen of 'nieuws te maken,' bijvoorbeeld in de reeks rond de Islam.

dinsdag, november 13, 2007

Geen spoor van moderniteit?

Rudi Collier stelt in zijn editoriaal van het De Morgen Magazine van zaterdag 10 november iets merkwaardig. Volgens hem toont Jan Leyers in zijn serie dat er in heel de bereisde regio geen spoor van moderniteit te vinden is. Wat bedoelt hij daar mee? het begint er steeds mee op te lijken dat Jan leyers een soort nieuwe David Livingstone is en dat we leven in pakweg 1896.

Wat bedoelt Collier? Dat er echt geen moderniteit te vinden is in de regio? Of dat jan L. er geen laat zien. Misschien is dat misschien gewoon niet de focus van het programma: het is namelijk tv, beste mijnheer Collier. Of is het eerder sarcastisch bedoeld? We weten het niet. Want hij verklaart zich niet nader, maar in de rest van de tekst wijst niets op die laatste verklaring. Wel toont hij zich erg verbaasd wanneer het gaat over de Design Week in Istanbul.

Zo wordt het vergif elke dag in ons hoofd gegoten. Begrijpt Collier dan niet dat zulke zelfgenoegzame stigmatisering de polarisering en verwijdering enkel doet toenemen?

maandag, november 12, 2007

Kwaliteitsjournalistiek betekent nog steeds: je bronnen nagaan...

Financieel journalist Thierry Debels schrijft een boek. Het is geen roman, maar een "financiële thriller, gebaseerd op echte feiten." Met de ondertitel "Van 100 € in de collectebus van 11.11.11, komt slechts 1€ in het zuiden" joeg hij de hele ngo-sector in de gordijnen en veroorzaakte een kleine mediastorm.

Hoe komt Debels aan zijn bevindingen? Welke zijn zijn bronnen? Heeft hij zijn aantijgingen op voorhand geconfronteerd bij de aangevallen organisaties? Stuk voor stuk vragen die een journalist toch zou moeten stellen als hij zulke straffe beschuldigingen leest. Maar neen. Als een kip zonder kop surfde iedereen mee op de populistische en gratuite aandachtsgolf en bleef men deze Thierry Debels au serieux nemen. Het feit alleen al dat de naam van 11.11.11 in het boek zelf inhoudelijk niet meer voorkomt en dat gisteren nog een journalist van 4FM daarover uit de lucht viel zegt genoeg.

En dan te denken dat de Europese journalistenbonden op maandag 5 november een “Europese actiedag voor kwaliteitsjournalistiek” organiseerden. Dit hele voorval rond het boek van Thierry Debels toont aan dat dit pleidooi ook in eigen land op zijn plaats is. Ik ga niet meer alle weerleggingen van het boek herhalen, die zijn te lezen op de portaalsite van 11.11.11 en op de website van Vredeseilanden. Maar over enkele buitenlandse voorbeelden die Debels aanhaald in zijn boek valt toch nog wat te zeggen. Ik had in de wandelgangen daarover een gesprekje met MO* journaliste Tine Danckaerts. Zij schreef in de laatste MO* nog een diepgravend dossier over de financiering van Islamitische ngo's. In hoofdstuk 8 van het boek gooide Debels een en ander op een hoopje: hij zocht en vond allerhande negatieve meldingen over ngo’s op het internet en gebruikt die zonder verder onderzoek als ‘bewijs’ in zijn algemene stelling dat de hele sector verziekt is – hij vergeet daarbij te vermelden (1) dat het vaak gaat om situaties uit het buitenland en (2) dat het vaak gaat om oudere berichten die naderhand zijn ontkracht. Tine Danckaerts: “Debels verricht in dit hoofdstuk bijzonder suggestief en ongenuanceerd journalistiek werk. Toen Debels dit hoofdstuk schreef, was het duidelijk dat de onderzoeken tegen Interpal (een Britse Islamitische ngo) waren afgesloten. Ter info en voor alle duidelijkheid, intussen loopt -nav. de Panorama-uitzending waar Debels zich op baseert en onder druk van verdachtmakingen (door Amerikaanse nabestaanden van joodse terreurslachtoffers)- een nieuw onderzoek tegen Interpal, door de Charity Commission, weer omwille van vermeende banden met Hamas. Iets wat Debels niet wist op het moment van publicatie. Laat het duidelijk zijn, ik neem aan dat Interpal niet "Hamas-vrij" is, ik heb Interpal niet persoonlijk gesproken maar ga ervan uit dat de organisatie wel degelijk contacten heeft met de organisatie. Maar nogmaals, in een gepolitiseerde context als deze, wanneer je als hulporganisatie operatief bent in Gaza, zijn banden met Hamas niet te vermijden. Ook Pax Christi Nederland heeft al aan tafel gezeten met Hamas-aanhangers. Is dat dan plots een malafide organisatie?"

“Uiteraard is het kwestie dat hulporganisaties zich formeel distantiëren van de politieke standpunten en de militaire vleugel van politieke bewegingen. Maar Gaza is nu eenmaal in handen van Hamas. De vraag is niet òf ze contact hebben met Hamas (het zijn geen politieke, NIET-gouvernementele organisaties die juist voorbij diplomatieke standpunten moeten kunnen bewegen, op een uiteraard bonafide manier), maar hoe ze daarmee omgaan. Een evidente en pertinente vraag die Debels zich niet stelt en dat leidt dus tot gratuite, gemakkelijke beschuldigingen. “

“Ik heb de bewuste BBC-reportage niet gezien, en kan daar dus niet over oordelen. Feit is dat Debels gewoon geen verder onderzoek heeft gedaan, zich blijkbaar niet eens de moeite heeft getroost om de Charity Commision of Interpal zelf te contacteren.”

“Dit is vooral een heel politiek en gevoelig gegeven waar islamitische hulporganisaties mee te maken krijgen, zeker zij die actief zijn in de Palestijnse Gebieden. Deze organisaties worden extra geviseerd op banden met Hamas, omwille van de politieke en diplomatieke gevoeligheid rond de beweging. Maar dat is dus juist het hele punt, Debels walst over dit bijzonder gevoelige en explosieve thema, zonder enige nuance. “

Nog iets waar Tine zich blauw aan ergerde, was de link die Debels legt tussen de zakaat (de derde en dus een belangrijke pijler van de islam) en verdachte financieringen: "Hij citeert daarvoor Willy Claes die een lezing hield over het thema: 'de zakaat en waar die naartoe gaat is een moeilijk te controleren element. Deze religieuze bijdrage gaat naar "zogezegde religieuze en caritatieve organisaties", waarbij men onvermijdelijk ook stoot op organisaties als de muhjadeen, Hamas en Al Qaeda.' Er is inderdaad geen overheidscontrole op kleine organisaties, wat overigens geldt voor de hele Vierde Pijler in België. Er zou misschien wel gezocht moeten worden naar een soort watchdog voor caritatieve organisaties in Vlaanderen, om een zicht te hebben op de geldstromen en waar die naartoe gaan. Maar dat laatste raakt Debels niet eens aan, hij denkt niet constructief mee, geeft alleen maar ongenuanceerde kritiek op het geld dat Belgische moslims geven. Waar zijn overigens de bewijzen dat gewone, Belgische moslims geld geven aan verdachte groeperingen? Dit is alweer een verdachtmaking die alleen maar leidt tot een politieke en gepolariseerde lezing van de islam.”

woensdag, oktober 31, 2007

Jan Leyers versus Sami Zemni

Sami Zemni zet de puntjes op de i in zijn reactie op Jan Leyers in De Morgen. Die laatste beweerde in een interview dat Zemni zou gepleit hebben voor een 'Islamzuil' hier bij ons. Wat hij in ieder geval gezegd heeft is dat de politieke islam zoals we die nu kennen een 'modern' fenomeen is. En dat kan er bij Leyers niet in.
Het verschil is dat Zemni de wetenschappelijke definitie hanteert voor het historisch-filosofische begrip 'moderniteit.' Hij bestudeerde de ontstaansgeschiedenis van de politieke islam en concludeert dat die meer een politieke reactie is uit ontevredenheid met de plaats van de Islamitische hemisfeer in de toenmalige wereld. Jan Leyers zet een aantal uitspraken van mensen die hij op zijn reis ontmoette af tegen de populaire betekenis van wat modern is. Maar het is niet omdat hun discours allesbehalve modern klinkt, dat ze ook geen modern fenomeen kunnen zijn. Ik denk dat het belangrijk is om te onderkennen dat de moderniteit niet alleen het seculaire en rationele vooruitgangsdenken heeft opgeleverd maar ook aberaties als het fascisme en... het fundamentalisme.

Aansluitend: wat me ergert is hoe Jan Leyers nu overal wordt opgevoerd als de grote specialist van de Islamitische wereld. Hij is en blijft presentator van een reisprogramma, dat weliswaar heel verdienstelijk is in zijn genre maar dat geen enkele wetenschappelijke of zelfs journalistieke meerwaarde biedt. Toon Leyers in een panelgesprek rond het thema, als moderator of desnoods als panellid maar zet hem alsjeblief niet als autoriteit in een TerZake studio.

zondag, oktober 28, 2007

Blok Watch the End

Marc Spruyt houdt er mee op. Hij denkt dat de opgang van het VB gestuit is, het cordon sanitaire zal wellicht nooit meer barsten omdat de druk er niet meer is, zegt hij. Ik volg hem daarin. De rol van Vlaamse zweeppartij is overgenomen door NVA en LDD, hun racistische discours begint zijn appeal te verliezen omdat de 'onfatsoenlijke aanpak' niet werkt en mensen geen spreekbuis meer nodig hebben om hun eigen weerstanden te uiten. En bovendien had het VB geen antwoorden op de grote vragen van de nabije toekomst met als voornaamste: de klimaatwijziging en de noodzaak van radikale maatregelen.

dinsdag, oktober 16, 2007

Web 2.0 ook voor klimaat

Het internationaal netwerk voor mondiale rechtvaardigheid lanceerde een nieuwe ruimte voor sociale netwerking rond het klimaatthema. Web 2.0 projecten, zeker als ze een maatschappelijke meerwaarde bieden, kunnen me steeds wel interesseren. Du heb ik mezelf een profieltje aangemaakt bij wijze van test. Zoals alle goede community-websites kan je ervaringen delen, 'vrienden' maken enz. Je kan ook groepen aanmaken.

Uit een interview met één van de stichters op het euforic blog blijkt dat ze ook een ontvangstruimte gemaakt hebben op Second Life.

Ik heb nog geen tijd gehad om mijn profiel te stofferen. Die groene voeten op mijn ecologische voetafdruk zijn wat te optimistisch vrees ik - ik had niet al onze electriciteitsrekeningen bij de hand om een volledige berekening toe te laten. Iets voor later.

vrijdag, oktober 05, 2007

Vrede achter de hoek of verloren in een klein hoekje?

Een mail van Jessica Devlieghere uit Rammalah over het 'reuzeconcert voor vrede' dat op stapel staat in Tel Aviv godbetert... en in Jericho. Ik zet hem integraal hieronder omdat ie een goed beeld geeft van het nieuwste spelletje schaduwdansen rond het zg. 'vredesproces.' Lees ook de laatste schrijnende berichten op www.palestinaindemedia.blogspot.com over de wurggreep op Gaza en ook steeds meer op de Westbank.


Beste allemaal,

velen lieten me verstaan dat het al lang stil bleef vanuit Ramallah. ik doe hierbij een nieuwe poging om af en toe mijn indrukken en de wel en weers in deze regio te vertellen.

Jessika


Het lijkt hier wel een groot feest van vredestoenaderingen, Olmert en Abbas regelmatig bij elkaar op de thee, Palestijnse gevangenen die bevrijd worden, en op 18 oktober een reuzeconcert voor 'vrede' tegelijkertijd in Tel Aviv en Jericho. De liefde, het begrip en de vrede kunnen niet op. Een ander kleinere maar ook wel goed getimede illustratie van al die liefde en Israelische gulheid, was de half verdoken vertegenwoordiger van Madonna herself die vorige week bij de cirkusschool en een kleine muziekschool voor kinderen in Ramallah kwam aankloppen om te 'helpen'.

Wat kan daar nu mis mee zijn?

Wel, veel, heel veel zelfs.

Van zodra het woord 'vrede' hier in de mond genomen wordt door leden van Likud (partij van Olmert) en van Shas leden (een extreem rechtse partij die vooral de settlements bevolkt en met miljoenen steunt), wat het geval is met de reuze concerten van One million for Peace [1], mag je best wat achterdochtig worden.

Waarom moet en kan dit alles gebeuren om de wereld te tonen hoe graag we vrede willen, en vallen er wel elke dag Palestijnse doden in Jenin, Nablus, Gaza, (in Augustus '07 werden 45 Palestijnen gedood door het Israelisch leger [2])?, worden er dagelijks gemiddeld 15 Palestijnen gearresteerd door datzelfde leger? wordt de muur niet afgebroken maar elke dag verder voltooid? worden illegale settlement uitbreidingsplannen goedgekeurd door de Israelische Knesset? mensen elke dag uitgescholden en als vuil behandeld aan checkpoints... Echte vrede is juist door toedoen van deze hele 'vredesmaskerade' verder weg dan ooit.

Even inzoomen op die 86 vrijgelaten Palestijnen met alle camera's er op. In Augustus 2007 werden 458 Palestijnen gearresteerd. In September waren het er 421 [3]. Toen waren er geen camera's aanwezig.

29 van de 86 gevangen werden maandag in Gaza verwacht net als in de West Bank. Horden families trokken richting Erez waar ze zouden aankomen. Oude moeders stonden er de hele dag te wachten in de hitte, hun zoon die misschien al 5 jaar vast zit komt vrij. Maar tegen de avond was die zoon er nog niet. Hun vrijlatingen werden nog niet getekend. Terug naar huis, was het dan echt wel waar? Een tweede incident op die maandag. De honderden enthousiaste families en vrienden van de gevangen waren uitgelaten, en wachten aan de ingang van Erez. Heel de wereld wist dat die mensen daar puur en alleen stonden te wachten op hun naasten, en een klein beetje in de roes waren, 1 positief gebeuren voor 29 families tussen de jaren van dood, armoede, opsluiting, uithongering, enzovoort. Maar als men te enthousiast wordt en te kort bij Erez en de muur komt shoten Israelische soldaten los in de menigte naar de benen van de mensen. Dat gaf zelfs een militaire bron in Erez zelf toe. Een jongen van 13 werd gewond afgevoerd op maandag. Een fotograaf van reuters kreeg het zelfde te verduren op dinsdag toen de gevangenen dan eindelijk toch aankwamen in Gaza. Maar Mahmoud Abbas is blij, en kan zijn bevolking tonen hoe goed de Israeli's het met hem voorheeft. Ondertussen onderhandelt hij verder over lucht. En worden alle echte thema's zoals altijd uitgesteld.

Hou jullie verder ook klaar voor de eventuele berichtgeving op 18 oktober van een 'nooit geziene volks mobilisatie voor de vrede in Israel en Palstina'. Die dag treden grote namen als Bryan Adams, Ilham al Madfai op in Jericho en is er een reuze concert event in Tel Aviv. Ze verwachten 200.000 mensen in elke locatie die zich uitten voor vrede en een twee staten oplossing.

In eerste instantie roept dit initiatief op voor vrede. Tientallen pagina's op hun website worden gevuld met lege rethoriek. Niet 1 duidelijke element waarop die vrede dan gebaseerd moet worden. Niets over rechten.

Er wordt een twee statenoplossing vermeldt maar over welke grenzen van die twee staten men het heeft blijft men opnieuw zeer duister. Niet zo belangrijk? Als we maar vrede willen? Wel als niet het hele conflict al 60 jaar net daarover draait, misschien niet.

Verder stellen wij ons hier wel een beetje de vraag hoe ze aan 200.000 palestijnen in jeriucho gaan geraken? Palestijnen van Jeruzalem? Van in Israel? Of van de West Bank? Want van die laatste mogen er bitter weinig naar Jericho, daar hebben ze een permit voor nodig van isarel. Om in hun eigen land naar een andere stad te gaan. Diegenen die we wel zouden geraken, zullen er misschien uitgeput na een lange reis van uren via slalomwegjes en na lang wachten aan Israelische checkpoints opnieuw in hun eigen gebied. Eenmaal daar aangekomen kunnen ze ook niet meer terug, want er is geen transport vanuit Jericho naar Ramallah, nablus, Qalqilya, Jenin, bnethlehem etc ... na 5 uur. Overnachten in een hotel is een dure grap die enkel de piepkleine business elite die het event mee ondersteunt kan betalen. Palestijnen waarvan de helft werkloos is en 80% in armoede leeft zullen weinig geld hebben om het transport tot Jericho en de overnachting te betalen. En al die palestijnen in de West bank zijn niet echt te vinden voor een vredesconcert waar hun rechten met de voeten getreden worden. Nog een detail. De grote Irakese zanger en door vele Palestijnen geadoreerde Ilham Al Madfai, is uitgenodigd en zal er zeker zijn. En dat kan enkel als Israel daar toestemming voor geeft. Vorig jaar werd hij ook uitgenodigd en geprogrammeerd door PAC (Popular Art Centre) voor hun jaarlijks internationaal festival. Toen kreeg hij echter geen toelating van Israel, wat toen als een stevige boodschap gezien werd van Israel aan de bevolking. Zoals een vriend me net mailde die mee het PAC festival organiseerde, something stinks. Ik ben benieuwd welke 200.000 palestijnen er in jericho gaan belanden. En als kers op de taart, vraag ik me af welke boodschap de media de wereld instuurt wanneer er zo weinig komen opdagen? Dat Israelis in Tel Aviv wel vrede willen, maar de Palstijnen niet?

En zo ook de vertegenwoordiger van Madonna herself die vooreerst niet echt veel woorden wou besteden aan wie hij vertegenwoordigde (dat visten we zelf die avond na hun bezoek uit) en een beetje beduusd opkeek toen ik hem op de vraag of palestijnen hier niet blij zouden zijn met charity en financiele steun van Israelische initiatieven of Joodse Amerikanen antwoordde dat Palestijnen geen charity nodig hebben, maar hun rechten. En dat charity dan niet meer nodig zou zijn.

Rechten van de Palestijnse bevolking hebben te maken met het de door de VN resoluties bekrachtte rechten van miljoenen vluchtelingen op terugkeer en op compensatie, met het vrij bewegen van miljoenen in hun eigen land, met Jeruzalem asl hoofdstad van een palestijnse staat, met de afbraak van de muur, met de ontmanteling van alle illegale settlements die nu de hele West Bank domineren, met families en boeren die het recht op hun eigen landbouwgrond niet voor hun ogen zien weggemaaid worden door bulldozers voor de bouw van een apartheidsmuur, rechten en vrede hebben te maken met een dialoog gebaseerd op die rechten, met wederzijds respect en erkenning van die basirechten, niet met love and peace and understanding.

----------------------------------------------------------

[1] http://www.onemillionvoices.org/aboutonevoice/event_jericho.html

[2] Cijfers uit De Reports of the Palestinian Monitoring Group – www.nad-plo.org/ of op de site van www.Btselem.org

onder fatalities

[3] Id.

woensdag, oktober 03, 2007

Waar blijven de sancties?

Het repressie-apparaat is in actie gekomen in Birma. Zo gaat het steeds. Nadat de spectaculaire demonstraties uiteen geslagen zijn heeft het regime een geforceerde rust opgelegd in de straten van Rangoon en andere steden. Er zijn nog steeds geen echte nieuwe sancties afgesproken (waarom moet dat zo lang duren - wacht men tot de toestand weer 'gepacificeerd' is om dan de zaak weer in de vergetelheid te laten wegzakken voor de publieke opinie?).

Ondertussen heeft Amnesty een smsactie voor Birma opgezet. Ook de AVAAZ petitie-machine loopt nog steeds volop. Ze willen een globale advertentiecampagne opzetten om China te dwingen tot actie.

IPS had een interessant gesprek met Soe Myint, de Birmees die begin jaren '90 een vliegtuig kaapte om aandacht te vragen voor Birma. Voor de echte nieuwshongerigen, kan je gaan kijken op www.mizzima.com, een onafhankelijk media-platform van Birmese journalisten dat opereert vanuit het buitenland.

dinsdag, oktober 02, 2007

Verkleutering, verschraling en meer

Het is opvallend hoe, na de vernieuwingsoperatie bij Radio 1 begin september, de kritiek weer eens aanzwelt over de berichtgeving op de VRT. En bij uitbreiding de hele media. Er wordt steen en been geklaagd over de 'verkleutering' van de programma's en de verschraling van het nieuwsaanbod. Gisteren was ik op een conferentie van het Vlaams Vredesinstituut. Met als basis het onderzoek dat het instituut bestelde bij M2P, de onderzoeksgroep van Stefan Walgraeve (UA), ging het over "Vrede in Vlaanderen," opinies en engagementen van Vlamingen inzake vrede en geweld. Meer daarover één van de komende dagen. Maar ook hier weer waren weinig mensen te spreken over de media. Zo had voorzitster van het Vlaams Vredesinstituut Nelly Maes het over de "totale afwezigheid" van de Vlaamse media in de Europese instellingen waar nochtans het grootste deel van alle beleidsbeslissingen die ons dagelijks leven bepalen worden genomen.

De maandag ervoor, bij de uitreiking van de Noord-Zuidpersprijs, gooide oud-vrt journalist Guy Poppe een flinke knuppel in het hoenderhok met zijn gelegenheidstoespraak. De man is op pensioen en dat geeft hem de vrijheid om zijn gedacht te zeggen. De sappigste uittreksels zijn te lezen op de portaalsite van 11.11.11 onder de titel "Afrika buiten beeld in de media."

Zelfs de Europese commissaris voor mensenrechten Thomas Hammarberg houdt op zijn website een vurig pleidooi voor diversiteit in de media.

Ondertussen leest Vlaams Minister Bourgeois (o.m. van media) tot twee maal na elkaar tijdens de boven beschreven gelegenheden de triomfantelijke vaststelling voor dat "op het vrt en het vtm journaal resp. één derde en één vierde van de items buitenlands nieuws waren." Hij voegde er wel aan toe dat het enkel een kwantitatieve analyse betrof. Ik vrees dat het allemaal geen zier zal uithalen. Al zou het goed zijn dat ze tenminste op de VRT Siegfried Brakke en zijn companen uit het top-management (waar geen enkele journalist in zetelt) eens desnoods hardhandig zouden bijsturen.

vrijdag, september 28, 2007

Solidariteitsbetoging met Birma


Wat er al jaren zat aan te komen, is gebeurd. In Birma (door de militaire junta Myanmar gedoopt) is een veer gebroken. Sinds een tiental dagen gaan tienduizenden Birmezen de straat op. De laatste keer dat ze die stap waagden was in 1988. Toen werden de demonstraties genadeloos neergeslagen door het leger. Honderden mensen verdwenen in de gevangenis, velen vluchten het land uit. Toen raakte het nieuws pas dagen later bekend in de buitenwereld. Nu zorgde met name het internet ervoor dat beelden van de gebeurtenissen razendsnel de wereld rondgingen. Onder meer Ko Htike onderhoudt vanuit Londen veel contacten met zijn thuisland - hij gooit alle nieuws en beelden à la minute op zijn weblog. Zaterdag 29 september organiseert het Belgische 'Actions Birmanie' een solidariteitsbetoging op het Vrijheidsplein in Brussel.

vrijdag, september 21, 2007

Vrouwen de toekomst voor Afrika?

[Reactie op interview met Journaliste Femke van Zeijl over haar boek 'Een nacht in een vijzel' over vrouwen en ontwikkeling in Afrika]

Het zal inderdaad voor een groot stuk van de vrouwen komen, om de eenvoudige reden dat nu reeds een groot stuk van de Afrikaanse samenleving draait op de werkkracht en het uithoudingsvermogen van vrouwen. En toch zou dat niet mogen, zoals Demke van Zeijl zegt, "het is gevaarlijk mannen af te schrijven" en "ze moeten het toch samen doen." Inderdaad. Helaas is de werkloosheid en ontreddering groot: op het platteland krijgen boeren hun producten niet verkocht wegens de scheve handelsverhoudingen op de landbouwmarkt en het gebrek aan steun vanwege hun overheid. Ze verpauperen massaal en trekken naar de sloppenwijken rond de stad waar al helemaal geen werk is.


En terwijl mannen het opgeven en in lethargie verzinken gaan vrouwen altijd door tot ze er bij neervallen. Wellicht omdat ze een grote verantwoordelijkheidszin hebben?

Het is een complex verhaal. Maar oplossingen bestaan nochtans. Ten eerste wordt het hoog tijd dat vrouwen ook de erkenning krijgen voor die cruciale rol in de Afrikaanse samenleving. Waardering moet ook vertaald worden in inspraak, vrouwen moeten een gelijke zeg krijgen in de organisatie van de samenleving. Wanneer mannen en vrouwen samen gaan zetelen in besturen dan is de kans groot dat er betere oplossingen uit de bus komen voor bestaande problemen. En verder moeten ze ook de middelen krijgen die ze nodig hebben om vooruit te kunnen: onder meer een deugdelijk onderwijssysteem en een goede gezondheidszorg.

Investeren in ontwikkeling impliceert dat een land de kans moet krijgen om een beleid te voeren. Het westen en ook opkomende machten zoals China moeten ondertussen dringend stoppen met de economische overrompeling van Afrika. Door het continent te dwingen massaal zijn markten open te gooien voor de machtige economiën op aarde (cfr de EPA's - Economische Partnerschaps Akkoorden van Europa met de ACP landen) vermorzel je elke mogelijkheid tot lokale ontwikkeling. En daarmee ook de kans op werk voor vrouwen én mannen, de kans op een toekomst voor de jonge generaties.
Overigens bewijst Ellen Johnson-Sirleaf in Liberia hoe sterke vrouwen aan de top een dam kunnen opwerpen tegen de economische tsunami die de globalisering en de energiehonger van de grote economische machten met zich meebrengen. Zij slaagde erin een groot mijncontract met Arcelor-Mittal op zes maanden tijd te heronderhandelen waardoor de staat nu aanzienlijk meer deelt in de winst en er dus middelen binnen komen om een beleid te voeren. Ze had ook, zoals zovele van haar mannelijke confraters op het continent, een oogje kunnen dichtknijpen en onder tafel de centen tellen...

dinsdag, september 18, 2007

Dictator in de making

Bij het lezen van het nieuws uit Palestina van de voorbije zomer moet ik denken aan wat John Dugard, speciale gezant van de Raad voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, in één van zijn rapporten schreef: "nog nooit eerder is een bezet volk zo zwaar aangepakt." De afsluiting van de grenzen van Gaza voor alle binnenkomende goederen begin juli heeft ertoe geleid dat 75% van alle bedrijven hun deuren hebben moeten sluiten. Meer dan 2900 fabrieken lagen stil. Die gaven werk aan ongeveer 30.000 arbeiders. En zo naderen we stilaan de 100% werkloosheid. Ondertussen zien we hoe de aloude strategie om Westers-gezinde dictators volop te steunen onverkort wordt uitgevoerd in de Palestijnse gebieden. Ook al gaat die keuze diametraal in tegen de wil van het volk. Ook al heeft de 'dictator in de making' geen greintje respect voor zijn volk wiens belangen hij zou moeten behartigen. Ook al denkt hij alleen aan de veiligheidsmensen rond zijn eigen persoon en likt hij de hielen van Israel. Ja, Mahmoud Abbas heeft alles wat het Westen vraagt van een Palestijns leider.


Wie dacht dat die verdeel en heers politiek iets van het verleden was, 'think again.' Terwijl het westen de democratische verkiezingsoverwinning van Hamas weigerde te erkennen is Mahmoud Abbas aan een heuse machtsgreep bezig, met goedkeuring van datzelfde westen. Hij en zijn privé-milities worden al maanden van geld en wapens voorzien. Het is paradoxaal maar het enige wat de Gaza vlot binnenraakt zijn wapens voor Abbas zijn milities... De miljarden belastingsgeld die Israël van de Palestijnen steelt worden ondertussen van de Hamas regering onthouden waardoor die zelfs de ambtenaren niet kan uitbetalen.

Als Israël het dan heeft over 'vredesbesprekingen' - daar hebben ze het al jaren over maar ze houden zich aan niets - dan is Abbas de gedroomde gesprekspartner: enkel ja-knikken en achter de schermen steun ontvangen terwijl zijn volk crepeert.

Ludo De Brabander van Vrede schreef begin juni nog een goede opinie "Aan de Palestijnse kwestie hangt een vies Westers geurtje" - Ludo zet daarin het overdonderende feitenmateriaal nog eens op een rijtje. Palestina blijft het grootste schandaal van de internationale politiek.

Ik voeg hier met permissie nog een stukje toe van Robert Fisk (16 juni 2007), als het nog nodig zou zijn maar hij kan het zo goed zeggen:

All over the Middle East, it is the same. We support Hamid Karzai in Afghanistan, even though he keeps warlords and drug barons in his government (and, by the way, we really are sorry about all those innocent Afghan civilians we are killing in our "war on terror" in the wastelands of Helmand province).

We love Hosni Mubarak of Egypt, whose torturers have not yet finished with the Muslim Brotherhood politicians recently arrested outside Cairo, whose presidency received the warm support of Mrs - yes Mrs - George W Bush - and whose succession will almost certainly pass to his son, Gamal.

We adore Muammar Gaddafi, the crazed dictator of Libya whose werewolves have murdered his opponents abroad, whose plot to murder King Abdullah of Saudi Arabia preceded Tony Blair's recent visit to Tripoli - Colonel Gaddafi, it should be remembered, was called a "statesman" by Jack Straw for abandoning his non-existent nuclear ambitions - and whose "democracy" is perfectly acceptable to us because he is on our side in the "war on terror".

Yes, and we love King Abdullah's unconstitutional monarchy in Jordan, and all the princes and emirs of the Gulf, especially those who are paid such vast bribes by our arms companies that even Scotland Yard has to close down its investigations on the orders of our prime minister - and yes, I can indeed see why he doesn't like The Independent's coverage of what he quaintly calls "the Middle East".

If only the Arabs - and the Iranians - would support our kings and shahs and princes whose sons and daughters are educated at Oxford and Harvard, how much easier the "Middle East" would be to control.

For that is what it is about - control - and that is why we hold out, and withdraw, favours from their leaders. Now Gaza belongs to Hamas, what will our own elected leaders do? Will our pontificators in the EU, the UN, Washington and Moscow now have to talk to these wretched, ungrateful people (fear not, for they will not be able to shake hands) or will they have to acknowledge the West Bank version of Palestine (Abbas, the safe pair of hands) while ignoring the elected, militarily successful Hamas in Gaza?

It's easy, of course, to call down a curse on both their houses. But that's what we say about the whole Middle East. If only Bashar al- Assad wasn't President of Syria (heaven knows what the alternative would be) or if the cracked President Mahmoud Ahmedinejad wasn't in control of Iran (even if he doesn't actually know one end of a nuclear missile from the other).

If only Lebanon was a home-grown democracy like our own little back- lawn countries -Belgium, for example, or Luxembourg. But no, those pesky Middle Easterners vote for the wrong people, support the wrong people, love the wrong people, don't behave like us civilised Westerners.

So what will we do? Support the reoccupation of Gaza perhaps?

Certainly we will not criticise Israel. And we shall go on giving our affection to the kings and princes and unlovely presidents of the Middle East until the whole place blows up in our faces and then we shall say - as we are already saying of the Iraqis - that they don't deserve our sacrifice and our love.

How do we deal with a coup d'état by an elected government?


zondag, september 16, 2007

Librarything - je eigen bibliotheek on-line

Tijdens de laatste weken van de voorbije zomer kreeg ik een idee voor een nieuwe 'community-website' over boeken. Op een camping ergens tussen noord-Spanje en thuis zat ik driftig mijn opwellende visioen uit te werken in een notaboekje. Ik sprak er daarna over met een bevriende webdesigner en die was enthousiast... tot we op het net stootten op Librarything - Het bestond al!

Enerzijds spijtig maar anderzijds, nu kon ik meteen beginnen met mijn bibliotheek on-line te zetten. Het zal wel even duren want importeren lukt toch niet voor alle boeken blijkbaar. Wat wel kan is met een klein lezertje je (recente) boeken gewoon inscannen via de barcode. Ik moet ook nog tags en recensies e.d. toevoegen maar dan komt wel. Het is in ieder geval een fantastisch ding voor elke boekenwurm!

maandag, september 10, 2007

"We, the people who are darker than blue" - nieuw werk van Bert Want


[Nieuwe Tentoonstelling 'Congo' van Bert Want]

Welkom op de feestelijke opening van de tentoonstelling “Congo” met nieuw werk van Bert Want. "We, the people who are darker than blue" zou een mooie ondertitel kunnen zijn. Niet alleen als titel van één van de werken maar vooral omdat dit citaat uit “Heart of darkness” van Joseph Conrad perfect aangeeft hoe sterk de mensen van Congo aanwezig zijn in deze tentoonstelling. Met andere woorden, er is veel te vertellen over al dit nieuwe werk van Bert.

Een verre reis maken heeft voor een kunstenaar altijd nog een grotere impact dan voor u en ik. Toen hij, nu meer dan 15 jaar geleden, terugkeerde van India heeft die ervaring een diepe stempel gedrukt op zijn werk. Tot op vandaag komen elementen voor in zijn beeldentaal die rechtstreeks op die ervaring terug te voeren zijn. Ook landen als Thailand en Australië hebben hem beïndrukt, al is dat niet zo sterk als India. Toen ik enkele weken geleden een eerste keer zijn nieuwe werk kon bekijken - het was een beetje een frisse zomeravond en de deuren van het atelier stonden wagenwijd open, het was ook al wat donker behalve onder de lampen van zijn werktafel – toen dacht ik wauw, dit werk is van dezelfde intensiteit als na India. Niet zozeer stilistisch, (Bert zijn etsen hebben vaak de kwaliteit dat ze je naar de keel grijpen) maar qua inhoudelijke betrokkenheid. Ik kom daar straks op terug. In ieder geval, ik keek dus rond in het schemerduister en de tekeningen en schilderijen lagen of stonden overal - er was een vochtige lucht die binnenwaaide. We praatten samen over Congo terwijl Bert één voor één een nieuw werk onder de lampen naar voor haalde. En ik zweer dat ik me even in de lichtcirkel van een kampvuur waande,
op een donkere plek in het tropisch woud terwijl allerlei vreemde figuren op mij afkwamen, figuren die mij iets wilden vertellen maar die een andere taal spraken en tot een andere wereld behoorden.

De werken in deze thematentoonstelling kan je ruwweg opdelen in een vijftal delen. Veruit het omvangrijkste deel is het monumentale waterlijn werk. Dat hangt aan de lange muur. Rode draad is de Congo-stroom. Voor alle duidelijkheid, de werken zijn elk apart te koop. Ten tweede zijn er enkele schilderijen die op zich zelf staan maar die telkens een specifiek thema in verband met Congo uitwerken. Dan zijn er een aantal etsen en oudere werken die om één of andere reden aansluiten bij het thema. Ten vierde is er de 'nostalgische muur' met visuele parafernalia en kleine
maar fijne werkjes van vroeger. Ten vijfde dan zijn er de dagboeken. Dat zijn twee grote werken met de originele (aan)tekeningen van Bert die hij maakte tijdens zijn afvaart van de Congo-stroom. Ze hangen op de zwarte muur.

En wanneer u de werken grondig bekijkt zal u merken wat een impact die reis had op 's mans creatieve brein. Congo is dan ook een land waar je nauwelijks vrijblijvend naar toe kan. Voor een kunstenaar is dat al helemaal onmogelijk.
Tijdens mijn gesprek met Bert kwam het steeds terug: "Het is er onwaarschijnlijk vuil en vies en armoedig - de miserie springt je in het gezicht - maar het is er tegelijkertijd ook o zo schoon." Nu rekent Bert zichzelf niet tot de school van de geëngageerde kunst - hij wil niemand overtuigen. Wat je hier ziet hangen is de hoogstpersoonlijke verwerking van wat hij daar zag, ook al zitten daar een paar serieuze afrekeningen bij.Ja, Bert rekent hier af met een stuk collectief geheugen van ons allemaal. Hij maakt korte metten met een stuk vaderlandse geschiedenis dat niet ons fraaiste is. Om de meest opvallende te noemen: de drie Stanleys met potsierlijke hoed in de Belgische driekleur. Of de zotte koning Leopold met witte baard die hoogrood aangelopen ezelsoren kweekt onder het motto "the destroyer will look silly."

Het blijft toch een moeilijke zaak: wat doe je met al de cliché's, de erfenis van de kolonisatie, de miserie van de mensen enz. Bert is natuurlijk ook maar een mens. Het werk waar die twijfel waarschijnlijk het duidelijkst verbeeldt is hangt op de nostalgische muur. Wat je ziet is een figuur die zijn hoofd ternauwernood boven water houdt. Het is Bert zelf die in een 19e eeuws duikerspak net boven de waterlijn hangt van de Congo stroom. Hij wordt meegesleurd door wat je zijn levenslijn zou kunnen noemen: een zeppelin. Waarvoor staat dan die zeppelin? De menselijke hoop van een kunstenaar tegenover de ondraaglijke lichtheid van het bestaan in een land waar het leven zoveel minder waard is als bij ons? Zijn verbeeldingskracht als reddingsboei? Volgens Bert staat de zeppelin voor een ingesteldheid waarmee hij naar het land kijkt. En zelfs bij dit beeld vol twijfels is er nog het konijn als relativerend element. Zo relativeert de would-be ontdekkingsreiziger zich zelf en alle ontdekkingsreizigers vóór hem. Want al gaat deze tentoonstelling over dat
onbestemde gevoel dat je kan hebben op reis, een gevoel van je in een vreemde wereld te bevinden, in zijn werk stelt Bert Want meteen ook enkele pertinente vragen: voor de mensen die hij ter plaatse ontmoet is hun wereld namelijk helemaal niet vreemd. Of nog: zogenaamde 'ontdekkingen' in deze zin zijn vaak niet veel meer dan zelfgenoegzaamheden.

Toch wil hij geen statements maken. Door zijn fantasiewereld te gebruiken laat hij het land intacter dan door statements te poneren. "Het Congo dat je hier kan zien," zo zegt Bert, "is zijn Congo," niet het werkelijke Congo. Zoals te lezen staat op één van de twee fetishen - dat zijn de 2 beeldjes die onderdeel zijn van het grote waterlijn werk - "I saw a land of milk and honey in your mind." De twee beeldjes staan voor respectievelijk de wijsheid en de reiziger. Eén van de opvallendste werken waarin dit tot uiting komt is "de koning van de Congo" oftewel 'Nzoku.' Die koning is een indrukwekkende olifant tegen de achtergrond van de Congolese wildernis. Het dier is reeds lang uitgestorven in het land. Ze werden allemaal afgeschoten in de vorige eeuw. Toch leeft de olifant voort in de herinnering van de
Congolezen zoals blijkt uit het volgende spreekwoord in het lingala: "de olifant wordt niet moe van zijn slagtanden te dragen." Mooi toch...

Zoals vorig jaar op de laatste tentoonstelling zien we vooral tekeningen en schilderijen. Het is duidelijk: de etser Bert Want wil verbreden. En tekenen is een kunstvorm die hem zoveel meer vrijheid biedt dan etsen. Hij kan zijn gevoel
onmiddellijk uitwerken, het is zoveel sneller en gevoeliger. Bert is een meester in het scheppen van een specifieke atmosfeer. Een sfeer die samenhangt met een heel eigen universum. Hij doet dat door te spelen met perspectief en door figuren en situaties creatief te combineren. Een beetje zoals dat kan op televisie. Op het schilderij le faux pasteur associeert het stille landschap onwillekeurig met "the heart of darkness," voor wie het beroemde boek van Joseph Conrad gelezen heeft. De vraatzuchtige roze vis jaagt de zwarte vissen op. Rechts bovenaan kijkt een Afrikaans beeld je onbewogen in het gezicht. Het is de 'faux pasteur,' een charlatan die hele families om de tuin leidt. Het is ook een beeld dat weergeeft hoe een Afrikaanse stam westerlingen zag.

Iets anders. Hebt u al eens gehoord van de "Smorkin' Labbit?" Het is een Japans figuurtje dat wat weg heeft van een klein konijn in Humphrey Bogaert pose met een sigaret achteloos in de mondhoek. In het land van de rijzende zon heeft het wezentje zich een prominente plaats veroverd in de media. Nu duikt het hier op in verschillende van Bert zijn doeken. Is het de kunstenaar zijn riposterend onderbewustzijn? Vecht het Europese konijn een bittere strijd uit met deze Japanse nieuwkomer? Bert weet het zelf ook niet zo goed als ik hem ernaar vraag. Maar het zou wel eens kunnen dat de 'Smorkin Labbit' carrière aan het maken is als zijn nieuwe logo.

Tenslotte: als u langs het tafeltje passeert schrik dan niet als u vanuit uw ooghoek een vervaarlijk uitziende vis uw richting op ziet bewegen. Mbenga is een zogenaamde pantserpoon, maar is verder volstrekt onschuldig. Alhoewel hij afkomstig is uit Filippijnse wateren is hij Afrikaans geadopteerd (vandaar dus zijn Congolese naam). Zijn militaire onderstel kreeg hij hier in België. Hoe hij uiteindelijk in het bezit is gekomen van Bert, dat is een raadsel dat in oktober 2008 zal onthuld worden tijdens een thematentoonstelling over geanimeerde dieren. Dat wordt een moment om naar uit te kijken!

Een jaar geleden nog maar presenteerde meester-etser Bert ons zijn eerste tekeningen en schilderijen. Ondertussen heeft hij al de nieuwe werken voor deze thematentoonstelling met pen en penseel gemaakt. In oktober 2008 belooft hij
een tentoonstelling geheel gewijd aan geanimeerde dieren zoals Mbenga. Ik denk dat deze hardwerkende kunstenaar voelt dat de jaren '40 naderen voor hem. En gezien de volkswijsheid zegt dat een mens zijn intellectuele toppunt haalt rond zijn 50ste geeft hem dat nog slechts een tiental jaar om de top van zijn kunnen te bereiken... Alhoewel, 'slechts?'Aan dit tempo hebben staat ons nog veel moois te wachten…

donderdag, augustus 30, 2007

Mickey Mouse in Palestina

Kik Kif heeft het onderzoek van Brian Whitaker, journalist bij de Guardian, ingekeken en samengevat. Het Palestijnse meisje dat overal ter wereld werd opgevoerd omdat het schokkende uitspraken zou doen... de vertaling is een product van het Middle East Media Research Institute, afgekort MEMRI. Dat is nog maar eens één van de vele tentakels in het veelkoppig monster dat de zionistische propagandamachine is geworden. En dat niet eens noodzakelijk in een georganiseerde vorm.

Dat je met zulke 'vertalingen' weg kan komen in de mainstream pers is eigenlijk ongelooflijk. Het toont aan hoezeer men bereid is de vooronderstellingen van het instituut klakkeloos over te nemen. Anderzijds toont het aan dat de Zionisten steeds driester worden in het proberen goedpraten van hun favoriete staat.

Islam en democratie – de angst voor het moderne; Fatima Mernissi

Bij het samenstellen van het boekenlijstje voor ons verblijf in Marokko stootte ik op een boek van Fatima Mernissi dat nog ongelezen in mijn bibliotheek stond: Meer dan 15 jaar voor Foaud Laroui en Sami Zemni schreef de Marokkaanse sociologe al een knap boek over de verhouding tussen Islam en democratie. Het was kort na de eerste golfoorlog en de angst voor het Westen kreeg door de oorlog een nieuwe impuls onder de volksmassa's in het midden oosten en de Maghreb. De protesten werden echter heel éénzijdig voorgesteld door de Westerse media. De moslimwereld als monolithisch blok was geboren. Nu, 15 jaar later, is dat beeld alleen maar verergerd en hebben de extremisten ook de armslag gekregen die ze toen enkel nog in theorie hadden.

Ook het verhaal van Joris Luyendijk (“Het zijn net mensen”) wordt hier bevestigd: het verhaal van hoe de Arabische en Maghrebijnse régimes een status-quo handhaven: het handvest van de Verenigde Naties ondertekenen en thuis een dictatuur in stand houden waar onder meer gelijke rechten voor mannen en vrouwen een verre droom blijven. Ze doen dat door de Arabische volksmassa's er voortdurend van te overtuigen dat de Verenigde Naties een oord zijn van schijnheiligheid en manipulatie.


"De Islam is waarschijnlijk de enige monotheïstische godsdienst waarvan het wetenschappelijk onderzoek systematisch wordt ontmoedigd, om niet te zeggen verboden." Volgens Fatima Mernissi is dit omdat "een rationeel ingestelde islam niet in dienst kan gesteld worden door despoten." Daarmee is meteen duidelijk hoezeer de krachtsverhoudingen in de regio leunen op een manipulatie van de samenleving. Alles wordt gemanipuleerd door de machthebbers - een groot deel van de energie en de middelen die het land ter beschikking heeft gaat naar het controleren van de binnenlandse vijand. De taal en de religie zijn de belangrijkste instrumenten om de hoofden en harten van de bevolking op dezelfde lijn te houden. Voor Mernissi zijn de integristen van de moslimpartijen in die zin bondgenoten van de machthebbers die hen vaak heimelijk steunden. Maar ook dat 'bondgenootschap' is de leidende klasse in het gezicht terug ontploft. Door het uitblijven van enig perspectief op deelname aan de macht zijn sommige strekkingen geradicaliseerd en hebben ze gekozen voor het extreme geweld dat we gezien hebben de laatste jaren.

Lees de volledige recensie

maandag, augustus 27, 2007

Terug thuis - in Palestina meer van hetzelfde

Een beetje later dan beloofd, maar weer thuis komen na drie maand op reis houdt steeds meer in dan je denkt. We hebben anders goed 'gewerkt' - 136 bladzijden tekst bijeen geschreven. Ze staan nog steeds te lezen op ons reis blog Arcazaar2007.
Nog een halve week voor ik mijn collega's terug zie op 11.11.11, dat geeft me nog een beetje tijd om één en ander af te werken. Onder meer een recensie van "Islam en democratie," een baanbrekend boek van Fatima Mernissi dat 15 jaar in mijn boekenkast stond en dat ik meenam naar Marokko.

Ondertussen lees ik op het weblog van Anja Meulenbelt haar schrijnende getuigenis over de situatie in Gaza en mijn hart bloedt alweer hevig. Na twee dagen van enkele summiere berichten in de vaderlandse pers genre "Israeli's sluiten elektriciteit af in Gaza," lees ik met stijgende verontwaardiging het verslag van de Nederlandse politica - één van de weinige met een engagement voor het drama in Palestina.

Het blijft maar duren en niemand steekt een vinger uit. ALs ik de dag erna bezig ben met de voorbereiding van het laatste nummer van Amnesty Nieuws, het ledenblad van Amnesty Vlaanderen, stoot ik op het volgende stuk in de Amnesty nieuwslijn: "Evictions crisis deepens for Palestinian villagers". Want er is natuurlijk niet alleen Gaza. Ook op de Westelijke Jordaanoever is de IDF (Israeli Defence Forces) zoals gewoonlijk bezig met Palestijnse families uit hun huizen te drijven, die huizen vervolgens vakkundig (ze hebben daar een indrukwekkende handigheid in verworven) met de grond gelijk te maken en tenslotte aan het gebied een militaire status te geven. Op hetzelfde moment breide n de illegale nederzettingen van de kolonisten in de buurt steeds maar uit.

Als je denkt aan de oorlog in Libanon vorig jaar is het patroon duidelijk: komkommertijd in Europa en de VS is hét moment voor Israël om weer eens zwaar toe te slaan, zwaarder dan normaal, want toeslaan doen ze natuurlijk voortdurend, heel het jaar door, maar dat beseft de publieke opinie niet in het westen. Die werkwijze levert hen in de internationale perceptie twee voordelen op: (1) in de zomer is de kans op reactie vanuit het westen kleiner, gezien iedereen op vakantie is; (2) ze kunnen de bewering volhouden dat er 'tijdens het jaar' geen systematische repressie bestaat, want er is tijdens de zomer al hard opgetreden. Al de rest zijn gerichte acties als reactie op Palestijnse agressie.

donderdag, juli 12, 2007

Amnesty Marokko werkt aan attitude - Portret van een kleine maar nijvere sectie


De Marokkaanse sectie van Amnesty in Rabat is klein. Met vier mensen doen ze al het werk dat het secretariaat nodig heeft. Van lobby- en campagnewerk over secretariaatswerk tot het werven en motiveren van vrijwilligers. Salah Abdellaoui is tegelijk verantwoordelijk voor de beweging en het uitwerken van de nieuwe campagnes maar hij staat ook de directeur bij in zijn representatiefunctie. Abdellaoui: "in Marokko ligt onze grootste uitdaging in de mensenrechteneducatie."

Amnesty Maroc heeft zo'n 1200 leden, verspreid over het hele land. Maar gezien het thema waarmee Amnesty zich bezighoudt vindt je die leden vooral onder de gestudeerde middenklasse. Er zijn groepen van advocaten, van dokters enz. "Helaas maken mensenrechten nog steeds geen deel uit van de bekommernissen van de mensen die aan de macht zijn in Marokko. Er is een verandering van attitude nodig," zegt Abdellaoui.

De 'niet werken in eigen land'-regel is voor Marokko geen louter principiële kwestie. De overheid wordt nog steeds sterk geassocieerd met de figuur van de koning. En men is overgevoelig voor alles wat zweemt naar kritiek op de monarch. Met de zg. 'wet op het antiterrorisme' die in mei 2003 werd aangenomen kreeg de overheid nog meer armslag om de repressie tegen ongewenste politieke dissidenten op te voeren. In de beste post-11 september traditie geeft de wet een zeer brede en onduidelijke definitie van "terrorisme." De wet verlengt de wettelijke aanhoudingstermijn (de periode dat de gevangene is aangehouden door de veiligheidsdiensten zonder aanklacht of juridische controle) tot 12 dagen in het geval van "terrorisme." Ook is het recht van de gevangene op juridische bijstand ingeperkt, terwijl tijdens deze periode de kans op marteling of slechte behandeling het grootst is. De antiterrorisme wet breidde tenslotte ook het toepassingsgebied uit van de doodstraf.

Voornaamste doelwitten van de nieuwe wet: islamitische integristen of wie daarvan wordt verdacht en natuurlijk de militanten van het zieltogende Polisario-front, Marokko's eigen regionale verzetsbeweging.

Verschillende lokale ngo's volgen de situatie op de voet: AMDH (Association Marocaine des Droits Humains), OMDH (Organisation Marocaine des droits humains) enzovoort. Dat dit niet zonder gevolg blijft bewijst het gebeurde van 1 mei 2007: 7 leden van AMDH werden opgepakt tijdens een manifestatie toen ze slogans scandeerden die kritisch waren voor het koningshuis. Op 5 en 6 juni werden nog eens 10 leden van dezelfde organisatie opgepakt tijdens een sit-in uit solidariteit met de 7 reeds opgepakte mensen. Allemaal riskeren ze verschillende jaren in de gevangenis.

"Dit soort specifieke gevallen worden rechtstreeks door Londen gedaan," zegt Abdellaoui. Wanneer delegaties een onderzoek komen voeren, is dat ook volledig los van de sectie in Rabat. Vaak weten ze op het secretariaat zelfs niet dat ze er zijn. "Wij geven hoogstens de centrale persberichten door aan de nationale pers. En de Marokkaanse overheid weet dat zeer goed, want Amnesty is zeer bekend en gerespecteerd hier." Daarom dat de Marokkaanse sectie wel kan werken rond de grote thema's en internationale campagne's: doodstraf, geweld tegen vrouwen enz. Voor deze laatste campagne haalde de sectie vorig jaar niet minder dan 100.000 handtekeningen op die ze wist af te geven aan de Eerste Minister.

Eén van hun grote projecten in eigen land is de humanisering van het gevangenisregime. Ze hebben een overeenkomst gemaakt met de directeur van het gevangeniswezen. Bedoeling is het geven van vorming aan gevangenisbewakers rond mensenrechten en magistraten. "Een werk op lange termijn," geeft Abdellaoui toe.

Intussen heeft Amnesty International vorig jaar een belangrijke uitbreiding van zijn zelfverklaarde 'opdracht' goedgekeurd. In plaats van de traditionele focus op burgerlijke en politieke rechten is er een uitbreiding gekomen met economische, sociale en culturele rechten. (Lees ook interview met Eva Brems, februari nummer van dit jaar). Het is een niet te onderschatten koerswijziging. Ik vroeg me af hoe dat hier in Marokko werd opgepakt. En blijkbaar was de uitbreiding voor de Marokkaanse achterban makkelijker te verteren dan in Vlaanderen. Abdellaoui:"ook wij zijn begonnen met de nieuwe opdracht rond ESC-rechten. Economische, sociale en culturele rechten, dat raakt de alledaagse leefwereld van de mensen." En vermits vele van deze rechten allerminst verworven zijn in het Marokkaanse hinterland, zagen de leden makkelijk het belang in van deze uitbreiding.

Zo veel activiteiten, dat kost geld. Wat met fondsenwerving? En hoe maakt de Marokkaanse Amnesty sectie zich bekend binnen de grenzen?
"Het belangrijkste moment waarop we elk jaar naar buiten komen is het Internationaal boekensalon in Casablanca. Daar komen 400.000 bezoekers op af. Er is ook een sterke aanwezigheid van de Marokkaanse pers," zegt Abdellaoui. Wat zijn werkmiddelen aangaat, is de sectie zoals de meeste secties in het zuiden grotendeels afhankelijk van Londen. Vanzelfsprekend aanvaard Amnesty, net als bij ons, geen enkele vorm van subsidie. En met de lidgelden springen ze ook niet ver: 100 dirham (ongeveer 10 €) voor volwassenen per jaar en 50 dirham voor jongeren. Schenkingen, dat is héél beperkt. Het is immers makkelijker om mensen te overtuigen geld te geven voor een lokale moskee dan voor een abstract onderwerp zoals mensenrechtenschendingen in verre landen. Een mogelijkheid waar we al langer op hopen is het verkrijgen van het 'statut utilité public,' een statuut dat toelaat om grote fondsenwervende activiteiten te organiseren zoals galabals e.d. Je kan dan ook fiscale attesten afleveren aan donatoren," zegt Abdellaoui. “De vorige eerste minister had enkele jaren geleden nochtans het statuut toegezegd aan Amnesty. Zo'n statuut moet gebetonneerd worden in een decreet. Maar ondertussen blijft het dossier om een onduidelijke reden geblokkeerd op het niveau van het secretariaat van de regering. Iemand die de Amnesty-werking niet echt genegen is? Wie zal het zeggen?”

vrijdag, mei 11, 2007

Van Borgerhout naar Tazzarine

De volgende 3 maanden ben ik er even uit voor een 'omgekeerde rootsreis' met mijn gezin naar Marokko. Met de auto rijden we helemaal van Borgerhout naar de roots van onze buurtgenoten. Op zoek naar De Heimweekaravaan van Hans Sahar. Met in onze reistas vele mensen om te bezoeken en vele verhalen om te toetsen. En met een gezonde dosis verwondering.

Onze mini-karavaan is te volgen op Arcazaar 2007
Hier ben ik terug rond 20 augustus. Geniet van een hopelijk warme zomer. In alle betekenissen.

donderdag, mei 10, 2007

De Europese neocons in Brussel

"The Brussels Journal" heeft de ambitie om een spreekbuis te zijn voor al wat zo al rechts en conservatief rond loopt in Brussel. Ze lonken dan ook actief naar de Amerikaanse neocons en hopen in de smaak te vallen met een voorspelbaar navenant discours. Dat valt ook te merken aan de bezoekcijfers. Van de ca. 9000 bezoekers (volgens webstats) per dag komt niet minder dan 44% uit de VS, slechts 12% uit België en de rest een beetje van overal, maar met een overwicht van Angelsaksische landen. Logisch, want de voertaal is in het Engels en ook inhoudelijk sluiten ze dus perfect aan bij George Bush, Johan Howard (Australië) en co. Hoofdredacteur en uitgever is Paul Beliën, man van Alexandra Colen en medewerker van het VB.

Interessant aan "The Brusssels Journal" is dat hun teksten je perfect kunnen binnenleiden in het neo-conservatieve discours - met alle verbogen argumentatie, drogredenen en op de spits gedreven verwoordingsstrategiën van dien. Erg verassend komen ze zelden uit de hoek. Zo is de opinie van Paul Beliën over Israël netjes in regel met de geldende politiek. Zijn opinie "Why Europeans should support Israel" is daar een schoolvoorbeeld van. Reeds in zijn eerste zin heeft de auteur het over "the powerful anti-Israeli and sometimes outright anti-Semitic current that is prevalent in too much of Europe’s media." Iedereen die het 'conflict' een beetje volgt weet dat je de gemiddelde Europese media bezwaarlijk anti-Israëlisch kan noemen, enkele extreem-linkse bladen daargelaten. De middenmoot is ten hoogste pro-Palestijns, maar dan vaak ingebed in een zalvend discours waarbij Israël zwaar wordt goed gepraat. Nog volgens Beliën staan de meeste Europese media commentators vijandig tegenover de Joodse staat Israel, omdat ze kwaad zijn op iedereen die zich verdedigt tegen de Islamitische Jihad... Is het Beliën bekend dat het Islamitische Hamas slechts relatief recent op het strijdtoneel is verschenen en dat de partij die de voorbije 40 jaar streed tegen de Israëlische bezetting een seculiere beweging was en nog steeds is?

Een andere reden voor die zogenoemde "haat van de media-commentatoren," zou zijn omdat ze hun eigen schuldgevoelens tegenover de Holocaust willen projecteren op Israël door de joden als schurken af te schilderen en de Palestijnen als slachtoffers. Te gek voor woorden? Het wordt nog sterker. Beliën citeert de franse filmmaker Pierre Rehov die het heeft over "een nieuwe vorm van Nazisme..." Wel wel. Wie hoort er nog thuis in het rijtje geestesgenoten van Beliën: de SPaanse journalist Sebastian Villar Rodriguez. Die zou gezegd hebben:“We hebben 6 millioen joden vermoord om vervolgens 20 millioen moslims binnen te brengen.” Kwestie van de Palestijnen, die er niets mee te maken hebben, nog maar eens aan de holocaust te koppelen.

Een andere stem is die van Hugh Fitzgerald die in de beste traditie van de 'botsende beschavingen' de volgende onzin poneert: “Het verlies van Israël zou de Arabieren en moslims met zulk triomfalisme vullen dat hun Jihad in West Europa en elders een gigantische boost zou krijgen. Zij (Arabieren en moslims) willen dat Islam over de wereld heerst." Een uitspraak die blijk geeft van een totale onbekendheid met het terrein. Als er iets is waar over Mohammed modaal het eens is met zijn buurman dan is het wel dat de Israëlische agressie moet stoppen. Maar of al die gewone moslims dan plots en masse naar het Westen zullen op marcheren? Dat veronderstelt een indrukwekkende eensgezindheid onder de miljoenen moslims van Tanger tot Djakarta - en die bestaat niet.

En dan gaan ze de tour op van de etnisch-culturele-historische verwantheid: "the term 'Judeo-Christian' is not a cliche. We cannot defend Western civilization without defending its Jewish component, without which modern Western culture would have been unthinkable." Iemand die zoiets poneert leeft nog in de 19e eeuw. Overigens zal je de joodse cultuur niet helpen door de staat Israel te verdedigen. Als er reden bestaat voor joden uit de diaspora om zich zorgen te maken, en die bestaat, dan zouden ze beter aansturen op een fundamentele regimewissel in Tel Aviv dan in Amman, Caïro enz.

vrijdag, april 27, 2007

Si le vent soulève le sable

Eén van de vele juweeltjes die deze week in Turnout op OPEN DOEK te zien waren was "Si le vent soulève le sable" over een gezin uit de Sahel dat door de droogte wordt weggedreven uit hun dorp. Terwijl de woestijn de aarde aanvreet blijft het droge seizoen duren. Water is er niet meer. Het vee sterft. En er dreigt oorlog. De meerderheid van de inwoners volgen hun instinct en vertrekken naar het Zuiden. Rahne, de enige geletterde dorpsbewoner, beslist om samen met zijn vrouw Mouna en hun drie kinderen naar het Oosten te trekken. Een paar schapen, geiten en de kameel Chamelle vormen hun enige bron van rijkdom. Onder een verwoestende zon reizen Rahne en de zijnen door vijandige gebied, een tocht zonder einde waarbij ze vaak het pad van de dood kruisen. Naast de cinematografische rijkdom prachtige acteerprestaties van Issaka Sawadogo en Carole Karemera. Het scenario is fictie maar is door Marion Hänsel zo geloofwaardig in beeld gebracht dat het na deze film gezien te hebben nog erg moeilijk is het verhaal van Afrikaanse vluchtelingen in uit die regio in twijfel te trekken.

Ik moest bij het bekijken terugdenken aan het boek van John Reader (Africa, a biography of a continent). Reader schetst in zijn boek een ontluisterend en episch beeld van het onherbergzame Afrika en de vele problemen die zijn inwoners steeds gehad hebben om te overleven. En dan te bedenken dat de klimaatproblemen die Afrikanen in de toekomst op hun nek gaan krijgen - waarvoor ze zelf niet verantwoordelijk zijn - het nog veel moeilijker zullen krijgen...

vrijdag, april 20, 2007

Petitie voor ecologische economie

Vanmiddag naar een infomiddag geweest met Peter Tom Jones, auteur van TERRA ICOGNITA, het opzienbarende boek over ecologische economie. Het is de tweede maal dat ik hem zijn verhaal hoor brengen. En het is zeer overtuigend. Voor dat boek hadden de auteurs drie jaar nodig. Het werd een dikke turf met een quasi volledig overzicht van de wetenschappelijke stand van zaken, klimaat- en economiegewijs. Over zijn recente boek dat hij schreef met Els Keytsman, "Het klimaat boek," vol met praktische oplossingen. Al heb ik als voorstander van het voorzorgprincipe de voor de hand liggende feiten niet nodig (en ze zijn ernstig!), het is dringend tijd dat de tanker van ons vernietigend economisch model gekeerd wordt, is het niet voor ons, dan zeker voor onze kinderen!

Onderteken dus de petitie voor een ecologische economie! Maandag wordt ze gepresenteerd aan Els Van Weert - een goede reden om nog snel te ondertekenen!

NB: een bespreking van Terra Icognita volgt binnen afzienbare tijd

woensdag, april 18, 2007

"Laten we ophouden de dingen door elkaar te halen" - Fouad Laroui schreef een persoonlijke weerlegging van het Islamisme

Faoud Laroui is één van de bekende stemmen die zich in 2006 hebben uitgelaten over het Islamisme. Laroui is een Nederlands schrijver en wetenschapper van Marokkaanse origine. Hij noemt zichzelf een agnost en weigert in ieder geval aangesproken te worden als lid van de moslimgemeenschap. In Vlaanderen is de man relatief onbekend maar dat is onterecht want zijn visie als seculiere intellectueel is alleszins interessant. Met zijn boek "over het islamisme" schreef hij "een persoonlijke weerlegging" en dat geeft al aan dat het geen wetenschappelijk boek is. Wel een hartstochtelijk pleidooi voor een individuele geloofbeleving. Zijn missie: de jonge moslim weghouden van de fundamentalistische strekkingen in de Islamwereld. Die laatsten moeten het daarbij zwaar ontgelden.

Fouad Laroui zag ooit een wetenschappelijk medewerker op de Marokkaanse televisie beweren dat de geologie als wetenschap haar oorsprong vond in de Koran. Als wetenschapper is Laroui goed voorzien van argumenten om de zaak "wetenschap versus religie" voor eens en voor altijd naar het rijk van de demagogie te verwijzen. Zijn vaststelling: de beide domeinen zijn onontkoombare maar niettemin volstrekt gescheiden onderdelen van de menselijke ervaring. Religie werkt met dogma’s en staat buiten tijd en geschiedenis. Wetenschap werkt met paradigma's die slechts gelden tot ze weer worden weerlegd door nieuw bevindingen. Dat zijn twee totaal verschillende uitgangspunten. Overigens gebruikte zelfs Charles Darwin - baarlijke duivel voor creationisten en fundamentalisten aller landen - in zijn "De oorsprong van alle soorten" het woord schepper: "er zit een bepaalde grootsheid in deze kijk op leven... door de schepper ingeblazen in één vorm of meerdere vormen." Met andere woorden, de wetenschappelijke theorie sluit God niet uit. Het is een veel voorkomende misvatting bij Islamisten: de zogenaamde historische interpretatie van de heilige teksten, van álle heilige teksten overigens. Alsof je Koran, Bijbel of Talmoed kan lezen als een geschiedenisboek. Laroui geeft talloze voorbeelden van soera`s (verzen uit de Koran) waar historisch kop noch staart aan te maken valt. Aangehaalde gebeurtenissen die van een ongehoorde banaliteit zouden getuigen als ze historisch bedoeld zouden zijn. Zoals wat er moest gebeuren "met de buit na de slag in de Badrvallei. Islamisten die deze teksten letterlijk lezen weten niet waar ze het over hebben," benadrukt Laroui.

Lees verder de volledige recensie

maandag, april 16, 2007

Een waarschuwingssysteem tegen genocidestokers

De Nederlandse professor communicatiewetenschappen Cees Hamelink wil een wereldwijd monitoringsysteem uitbouwen dat massamedia die bijdragen tot haat tussen de volkeren signaleert bij het internationale strafhof in Den Haag. Hij denkt daarmee een belangrijke bijdrage te leveren in het vermijden van genocides. Mensenrechtenorganisaties vinden het een goed idee, maar vrezen dat het systeem kan worden misbruikt om de vrijheid van meningsuiting aan banden te leggen.

Het zal inderdaad niet evident zijn om dit in de praktijk uit te bouwen. Wellicht kan zo'n systeem een belangrijke bijdrage leveren aan het vroegtijdig opsporen van broeiende conflicten mits aan een aantal basisvoorwaarden voldaan wordt. Eerst en vooral moet het systeem beheert worden door een internationale instelling die boven alle politieke en privébelangen staat en dan komt er maar één instelling in aanmerking: de VN. Die instelling moet bevolkt worden door communicatiespecialisten uit alle hoeken van de wereld. Het lijkt duidelijk dat ze de lat best hoog leggen. Als rechtstreekse oproepen tot haat en geweld al worden gesignaleerd - en die laten meestal aan duidelijkheid niets te wensen over (denk aan Radio Mille Collines destijds) - dan zijn we al een hele stap verder.

vrijdag, april 13, 2007

Klare taal

Godsdienst en mensenrechten, ze lijken op gespannen voet met elkaar te leven. Religies werden gekaapt door extremisten, die zich beroepen op een heilige missie om hun acties goddelijk te legitimeren. Mensenrechten zijn verworden tot een politiek instrument, de banier waarachter Westerse regeringen zich scharen wanneer ze ten strijde trekken in sterk gemediatiseerde krachtmetingen waarbij de discours langs beide kanten homerische proporties aannemen. De propaganda is als een gigantische pot vette saus die over kookt. In het mediageweld dat volgt krijgt de publieke opinie een dodelijke cocktail van begrippen over zich heen die zich in hun hoofd vermengt tot een giftig amalgaam van foute betekenissen.

De laatste jaren heeft het Amerikaanse imperium de mensenrechten aan de haak gehangen wegens niet meer bruikbaar. Hun zelf gecreëerde imago van 'hoeders van de democratie' is niet langer houdbaar - Guantánamo, Abu Ghraib, de geheime CIA vluchten - bruut geweld is nu hun credo. In de naam van de vrijheid en van hun eigen religie. Ze zijn aan elkaar gewaagd: de Islamisten van Al-Qaeda, de Soedanese president al-Bashir, de Israëlische regering Olmert, de Russische ‘nieuwe tsaar’ Poetin, de Bush-administratie. Hun taal is doorspekt met een ondoorzichtig arsenaal aan tendentieuze termen.

Orthodoxie, fundamentalisme, terrorisme en politiek extremisme zijn niet hetzelfde. Toch worden ze steeds meer door elkaar gehaald. Dat is een gevaarlijke evolutie. "Laten we ophouden de boel door elkaar te halen," zegt de Nederlandse auteur Fouad Laroui in zijn laatste boek, en hij heeft groot gelijk.
Laat ons een voorbeeld nemen aan dit onnavolgbare stukje klare taal: “Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door de praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van de geboden en voorschriften.”

(Art. 18 UVRM)

dinsdag, april 10, 2007

Petitie voor meer ecologische duurzaamheid in economisch beleid

Nog een petitie: op 23 april 2007, precies 20 jaar na het verschijnen van het Brundtlandrapport, zal VODO (Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling) een memorandum en een petitie overhandigen aan de Belgische Regering. Met deze actie pleiten ze voor een ander en beter economisch beleid door een meer realistisch rekenmodel te gebruiken dat zich expliciet ent op waarden als ecologische duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en mondiale verantwoordelijkheid.

EPA-actie op 19 april in Brussel

EPA's staat voor Europese partnerschap akkoorden. Het zijn akkoorden die het handelsverkeer moeten gaan regelen tussen Europa en de ACP landen, dat zijn voornamelijk arme landen uit Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan. Zoals ze nu zijn opgesteld zijn die akkoorden nefast voor de economische souvereiniteit van de betrokken landen en dienen ze vooral de Europese bedrijven.

Donderdag 19 april om 10u blazen verschillende ngo's die binnen een internationale coalitie verbonden zijn verzamelen voor de internationale EPA ambassade actie. De Belgische actie zal van start gaan om 10u voor het gebouw van de Duitste Permanente Vertegenwoordiging bij de Europese Unie (Jacques de Lalaingstraat, 8-14 1040 Brussel). De bedoeling is met een 50-tal mensen post te vatten met spandoeken, opschriften en vlaggen aan de overkant van het gebouw, terwijl voor de ingang van het gebouw een korte stukje straattheater wordt opgevoerd door de mensen van 11Beaufort, de actiegroep van 11.11.11.
Je kan de EPA-actie verder nog steunen door de petitie te ondertekenen. Meer informatie over EPA's kan je trouwens vinden op www.11.be/epa.

woensdag, maart 28, 2007

Beleggerscompetitie

ik erger me dagelijks aan de reclame voor de beleggerscompetitie op radio1. Zijn er geen betere projecten waar radio1 zijn naam aan kan verbinden? Als het nu zou gaan om sociaal of ecologisch verantwoord investeren - maar neen, het gaat om zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensen op de beurs krijgen. Weten ze bij radio1 bijvoorbeeld dat banken zoals Dexia en KBC nog steeds veel geld investeren in de wapenindustrie?
De winnaar van deze wedstrijd krijgt een terreinwagen cadeau - in deze tijd... Ze begrijpen het echt niet hé.

dinsdag, maart 27, 2007

Klaagzang van een vrt-journalist

De laatste MO-paper is gewijd aan de media. Auteur Guy Poppe analyseert waarom 'de wereld' steeds meer buiten beeld blijft in de media. Op twee maand voor zijn pensionering bij de vrt kan hij het zich veroorloven om de gang van zaken keihard op de korrel te nemen. Een voorspelbare maar onontkoombare klaagzang is het geworden van een begenadigd journalist die steeds in hart en nieren gewerkt heeft om de wereld, en dan vooral de Afrikaanse wereld met de nodige diepgang in de Vlaamse ether te brengen.

Het ergste van de zaak is dat zijn analyse niet overdreven is en de bestaande hoopgevende initiatieven zijn daar paradoxaal genoeg een illustratie van. Want er is niet alleen de commodificatie (alles is koopwaar) en de googlificatie, de impact van het internet op de media. Er is de onvoorstelbare versnippering van nieuwsbronnen waarbij weinig mensen nog een zicht hebben op welke bronnen of welke stemmen nu precies waarvoor staan. Wat is de geloofwaardigheid van deze of gene website? Wie behoudt nog het overzicht en waar kan je terecht voor degelijke duiding bij fenomenen die je niet kan begrijpen als je uitsluitend het binnenland als referentie hebt? Door hun nieuws almaar 'luchtiger' te willen brengen ondermijnen de traditionele nieuwsmedia hun geloofwaardigheid.

woensdag, maart 21, 2007

VB de ecologische tour op

Gisteren kreeg ik een persbericht van het Vlaams Belang onder ogen en ik geloofde mijn ogen niet. Onder de titel "Vlaams Belang wil lager BTW-tarief voor de bouw van passiefhuizen" gaan Frank Creyelman en Anke Van dermeersch ('begot') helemaal de ecologische tour op. Ze bepleiten in het persbericht een serieuze daling van het geldende BTW tarief voor de bouw van de zg. passiefhuizen. Nog sterker: ze doen een keer niet laatdunkend over een voorstel van Bart Martens (sp.a) om een fiscale bonus te geven voor (ver)nieuwbouw en renovatie. Ze noemen het zelfs "een stap in de goede richting."

En dat voor een partij die tot voor kort het woord ecologisten meestal in één adem uitsprak met "fundamentalisme." Zou het kunnen dat ze de laatste maanden niet genoeg in het nieuws zijn naar hun zin? Dat ze het gevoel krijgen een achterhoedegevecht te leveren? Tijd om onze eieren niet allemaal meer in dezelfde mand te laten liggen, is ongetwijfeld de idee van enkele backbenchers in het parlement die het beu zijn in de schaduw van de top te zitten maar de lef niet hebben om er tegen in te gaan op de aloude thema's.

Of ze hier nu mee de media gaan halen of hun publiek zullen charmeren dat lijkt me nogal onwaarschijnlijk. Voor de pers blijft hun thema hetzelfde, zeker na de recente terugkeer naar een harder programma. Wellicht zal deze schuchtere poging om mee op de ecologische trein te springen hoogstens een 2 regels schampere commentaar opleveren van één of andere commentator zonder inspiratie.

maandag, maart 19, 2007

Het Islamitische 'vooroordeel'

[Reactie op "Het gevaar bestaat, soft zijn mag niet" - itv met Dominique Moïsi in Reporter (DeM, zaterdag 17 maart)]

Volgens 'wereldwatcher' Dominique Moïsi zagen moslims in Europese reacties op de oorlog in Libanon hun "vooroordeel" bevestigd dat het Westen altijd Israël steunt. Dat zegt hij in een interview met Tom Vandyck in De Morgen. Dat zogenaamde vooroordeel is nochtans heel terecht. Of heeft hij soms over de flauwe en eeuwig laattijdige oproepen tot gematigdheid vanwege Europa wanneer Israël het weer eens te bont maakt?

Al meer dan 60 jaar schendt Israël alle internationale rechtsregels en legt opeenvolgende VN-resoluties naast zich neer. Bij het ontstaan van Israël werd er door de VN een verdelingsplan opgemaakt, dat wees 47% van het oorspronkelijke Palestina toe aan de Palestijnen. Het Oslo-akkoord (1993) bepaalde dat slechts 22% van de oorspronkelijke 100% voor de Palestijnen mocht overblijven. Het zg. "vrijgevige aanbod" van Barak beloofde 80% van deze 22% aan de Palestijnen. Sharon zijn "vredesplan" in 2000: "we geven jullie 42% van de 80% van de 22%¨, en deze 42% blijft onder voortdurende avondklok. De zg. "Road Map" van Bush: als jullie alle verzet tegen de bezetting opgeven (wat wij terrorisme noemen) en jullie vluchtelingen geven al hun aanspraken op terugkeer op; als jullie alleen leiders kiezen die wij acceptabel noemen; als jullie alle verzetsstrijders opsluiten; als jullie enkel rijden op de wegen die Olmert voor jullie overlaat; als jullie akkoord gaan met de bouw van de muur; als jullie Jeruzalem opgeven als hoofdstad; als jullie ermee akkoord gaan jullie kinderen alleen boeken en lessen te geven die gekeurd zijn door Israël; als jullie niet meer dan 3 kinderen per familie krijgen; als jullie stoppen met klagen over de nieuwe wet die Israëlische Arabieren verbied te huwen met Palestijnse Arabieren; als jullie met al deze voorwaarden deemoedig instemmen, dan zal Bush overwegen druk te zetten op Olmert om de 42% van de 80% van de 22% van de 100% land die oorspronkelijk van jullie was toe te staan.

De Verenigde Staten gebruikt systematisch haar veto in de Veiligheidsraad wanneer er een veroordeling van Israël dreigt gestemd te worden. En Europa? Dat is huilen met de pet op, of liever: eerst de zaken, dan de principes. Eén voorbeeld: het associatie-akkoord. Sinds juni 2000 geeft dit akkoord Israël gunstige handelsvoorwaarden voor Europa. In de bepalingen van het akkoord staat onder meer dat goederen uit de bezette gebieden niet in aanmerking komen voor preferentiële invoer. Israël schendt systematisch de territorialiteitsregel en staat erop de nederzettingen in de bezette gebieden te behandelen alsof ze onder het territoriale bereik van het akkoord met de EG vallen. De Israëlische regering heeft reeds toegegeven dat routinematig oorsprongscertificaten worden verstrekt voor goederen uit de nederzettingen. Ze beweert dat Israël daarmee het Associatieakkoord niet overtreedt; aangezien "de nederzettingen een deel van Israël zijn."
Deze expliciete schending laat Europa gewoon begaan. Nochtans zou het opzeggen van het akkoord, wegens niet nakomen van de bepalingen, een perfect legitiem middel zijn om Israël te dwingen haar bezettingspolitiek te veranderen.

Vooroordeel? Welk vooroordeel?

woensdag, maart 14, 2007

De UVRM zijn onnavolgbaar

[Reactie op commentaar op mijn Indymedia post over Amnesty's koerswijziging]

Beste Marc-Antoon,

Ten eerste: de UVRM zijn van een onnavolgbare schoonheid. En ik schrijf dat zonder een zweem van cynisme of twijfel. Ze zijn de geschreven hoop van de mensheid en wat mij betreft zonder enige twijfel de belangrijkste tekst ooit geschreven in de geschiedenis van onze soort. Klinkt dat overdreven? Lees ze er zelf even op na op de site van Vormen: http://www.vormen.org/informatie/documenten.htm

Het feit dat Amnesty zich tot voor kort enkel met politieke en burgerlijke rechten bezig hield was een pragmatische keuze. Je moet als actiegroep nu eenmaal keuzes maken. Bovendien was de wereld niet klaar voor de ESC-rechten, bij het ontstaan van de mensenrechtenbeweging. De tekst bestond dan wel, ik vermoed dat weinigen echt de draagwijdte ervan beseften. Dat maakt het des te merkwaardiger dat de UVRM toen door haast de voltallige algemene vergadering van de Verenigde Naties werden ondertekend. Veel had wellicht te maken met het moment, kort na de oorlog.

Ik voeg hieronder nog eens Artikel 25 toe, ter illustratie:
1. Een ieder heeft recht op een levensstandaard, die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin, waaronder begrepen voeding, kleding, huisvesting en geneeskundige verzorging en de noodzakelijke sociale diensten, alsmede het recht op voorziening in geval van werkloosheid, ziekte,invaliditeit, overlijden van de echtgenoot, ouderdom of een ander gemis aan bestaansmiddelen, ontstaan ten gevolge van omstandigheden onafhankelijk van zijn wil.
2. Moeder en kind hebben recht op bijzondere zorg en bijstand. Alle kinderen, al dan niet wettig, zullen dezelfde sociale bescherming genieten.

Kennis versus informatie, de rol van verhalen.

[Reactie op interview met cultuurfilosoof Ad Verbrugghe in De Morgen van 14 maart 2007]

"Kennis is niet belangrijk. Je kunt tegenwoordig alles opzoeken." Dat zei De Morgen journaliste Kim Herbots tegen cultuurfilosoof Ad Verbrugghe. Ik vindt dat een uitermate choquerende uitspraak die hopelijk sarcastisch bedoeld was. Gelukkig had Verbrugghe een goed antwoord klaar: "kennis mag je niet verwarren met informatie" en "zonder gedegen kennis van de context ben je niets met informatie."Helaas wordt in het hele éénzijdige debat over 'kennis tegenover vaardigheden' iets heel fundamenteels over het hoofd gezien. En dat is het feit dat een mens essentieel functioneert op verhalen: zijn sociaal functioneren is erin ingebed, hij haalt er zijn hoogstpersoonlijke zingeving uit, verhalen vormen de houvast waaraan de menselijke psyche zich vast klampt. Hoe rijker en complexer die verhalen zijn, hoe meer mogelijkheden de mens heeft om andere verhalen als dusdanig te herkennen, aan te voelen, eruit te leren en vooral: respect te tonen voor die andere verhalen.

Van kindsaf groeit elk mens op met verhalen van de mensen die hem of haar voor waren. Wat in het begin spontaan gebeurt via ouders en familiekring gaat zeer snel over in een gestructureerde vorm van kennisoverdracht. Die kennis voorstellen als losse blokjes in een trommeldoos geeft blijk van een totaal gebrek aan inzicht in het functioneren van de menselijke psyche. Al hebben de grote religieuze verhalen van weleer hun glans verloren, het proces van structurele kennisverwerving is niet veranderd.

Er zijn wetenschappelijke proeven geweest die hebben vastgesteld hoe de verwerving van kennis in ons brein zorgt voor nieuwe zenuwverbindingen, wat een grotere hersenactiviteit toelaat. Met andere woorden, we worden er slimmer van. Er is slechts één eenvoudige maar logische voorwaarde: je moet iets kunnen met die kennis: wat ben ik met de observatie dat er paaslelies bloeien in februari als ik niet weet wat paaslelies zijn? Verhalen dat zijn referentiekaders en die zijn essentieel om de wereld om ons heen te begrijpen.

Door laatdunkend te doen over kennisverwerving ontzeg je mensen bovendien één van de grootste 'kleine' vreugdes in het leven: die kleine 'aha-erlebnis' die je ervaart wanneer een puzzelstukje op zijn plaats valt. Eén klein stukje kennis dat zijn weg heeft gevonden naar de grote verhalenbank in je hoofd.

donderdag, maart 08, 2007

De beweging voor een andere globalisering krijgt er een belangrijke steunpilaar bij

Amnesty International staat voor een grote uitdaging. De grootste mensenrechtenbeweging ter wereld heeft recent beslist haar oude 'mandaat' uit te breiden. De traditionele focus op burgerlijke en politieke rechten blijft, maar nu komen daar de 'Economische, Sociale en Culturele rechten' bij. Tijdens een interview met voorzitster Eva Brems van Amnesty Vlaanderen bleek dat de gevolgen van deze - in mensenrechtenkringen lang aangekondigde - beleidswijziging niet min zijn. Ten eerste voor de supertanker Amnesty zelf, ze zullen immers verplicht zijn hun tien miljoen vrijwilligers wereldwijd klaar te stomen en te vormen voor de nieuwe opdracht. Maar vooral zal dit op termijn een belangrijke versterking betekenen voor de hele andersglobaliseringsbeweging.

Wanneer een organisatie zoals Amnesty zich gaat bezig houden met het armoedeprobleem - het campagnethema van 2008 luidt: "armoede als schending van mensenrechten" - dan heeft dat belangrijke implicaties voor het dominante economische discours. Tot nu toe waren zg. ESC-rechten het domein van een aantal ontwikkelingsorganisaties die het armoedeprobleem definieerden als een schending van mensenrechten. Een arme Afrikaan die verstoken blijft van een degelijke gezondheidszorg, die nergens een deftig onderwijs kan genieten en die bovendien belet wordt in zijn economische ontwikkeling, deze Afrikaan wordt geschonden in zijn basisrechten. Amnesty onderschrijft die stelling nu.

Nog belangrijker echter is het onontkoombare feit dat Amnesty zich zelf nu ook verplicht om standpunt in te nemen over de oorzaken van deze massale schending van mensenrechten. En dan kan je niet anders als het in vraag stellen van de neoliberale hervormingen die in de jaren '90 werden opgedrongen door Wereldbank, IMF en de Westerse donoren. Privatisering en deregulering, het vleugellam maken van de reeds armlastige staat enz. Dergelijke recepten hebben hun failliet bewezen. Een economisch paradijs bouw je nu eenmaal niet op een sociaal kerkhof. (Cynici en mensen die dat beleid van dichtbij hebben gevolgd zeggen overigens niet zonder reden dat het belang van de arme landen nooit een bezorgdheid was. In werkelijkheid ging het om het openbreken van de markten in het zuiden voor Westerse multinationals...)

Ondanks die analyse blijft het 'marktdenken' als paradigma het economisch beleid op internationaal vlak domineren - de Europese en Noord-Amerikaanse delegaties op de besprekingen binnen de wereldhandelsorganisatie blijven koppig hun belangen voorop stellen. Maar stilaan komen ze alleen te staan met hun bekrompen voorstellen. Op termijn zal de koerswijziging van Amnesty, een organisatie met raadgevende bevoegdheid bij de VN, helpen om het armoedeprobleem uit de ideologische sfeer te halen en de analyse van veel groepen uit de andersglobaliseringsbeweging a.h.w. legitimeren.

Armoede kán pragmatisch aangepakt worden met een beleid dat uitgaat van basisrechten van mensen. Landen moeten kunnen gestraft worden als ze de basisrechten van hun bevolking schenden. Maar diezelfde landen moeten ook de middelen krijgen om hun bevolking te voeden, te huisvesten, te laten ontwikkelen enzovoort. Al die zaken volgen uit elkaar. Het erkennen van economisch, sociaal en culturele rechten voor alle mensen op deze wereld is een definitieve stap om onze mondiale beschavingsgraad op te krikken.


Het interview waarvan sprake verscheen in het maart nummer van Amnesty Nieuws, het ledenblad van Amnesty Vlaanderen. De uitgebreide versie daarvan is ook terug te vinden onder http://www.amnesty.be/amnestynieuws