Informele eigendom als potentiële motor voor ontwikkelingslanden?

A World Connected - Titled Real Estate:
Een interessant artikel op de liberale denktankwebsite "a World Connected," beweert dat gewone mensen in de ontwikkelingslanden over een enorme hoeveelheid rijkdom beschikken. Het artikel haalt zijn mosterd bij de Peruaanse vrije-markt economist Hernando de Soto. Volgens deze vorser is het probleem eenvoudig dat deze 'informele' rijkdom niet erkend en beschermd wordt door de lokale politieke autoriteiten.
"Wat de ontwikkelingslanden moeten doen," zegt de Soto, "dat is manieren bedenken om het legale en informele systeem van eigendom samen doen vloeien, zodat de hervormde wettelijke orde de twee kan integreren. Alleen dan," zegt hij, "zal de enorme private informele rijkdom en ondernemingswil in deze delen van de wereld in staat zijn om de creatieve en dynamische kracht aan de dag te leggen die nodig is om moderne economiën op te zetten. Economiën die in staat zijn een levensstandaard te zoals wij die kennen of zelfs meer te creëren voor de bevolking."

Allemaal goed en wel, al trapt de Soto een aantal open deuren in. Dat het binnen halen van de informele sector in de niet noodzakelijk beter georganiseerde maar vooral beter beschermde formele economie een goede zaak zou zijn is evident. Arme mensen in het zuiden (of groepen van mensen) die nu een lapje grond bewerken hoog in de bergen of aan de rand van de stad zouden met wettige eigendomstitels heel wat meer zekerheid hebben. Zekerheid dat hun stukje grond niet kan afgepakt worden door grootgrondbezitters of multinationale mijnondernemingen of dies meer. Ze zouden met die eigendomstitels als onderpand leningen kunnen aangaan om meer grond te kopen of om te investeren in een traktor enz.
Ook de miljoenen informele handelsondernemingkjes zouden met een wettige regeling zichzelf kunnen verzekeren tegen risiko's, ze zouden toegang krijgen tot krediet enz. De kwestie is alleen: wat is de finaliteit van een staat die van bij zijn ontstaan georganiseerd is om als wingewest en grondstoffenleverancier te functioneren. De finaliteit van een land, en laat ons maar Peru nemen als voorbeeld, waar de elite de bestaande orde bewust in stand houdt tot haar eigen voordeel. En waar uiteindelijk de arme bevolking hoogstens de belangen van die elite mag dienen door goedkope arbeid te leveren. Met andere woorden: het is niet in het belang van het westen noch de lokale elite om die landen te ontwikkelen. Stel je voor dat er een eigen industrie ontstaat en dat afgewerkte producten van een hoge kwaliteit ter plaatse geproduceert worden: het grootste comparatieve voordeel van de economiën in het westen zou verdwijnen als sneeuw voor de zon. Denk aan China. Gedaan met de spotgoedkope grondstoffen: ze worden lokaal verwerkt. Met hun goedkope arbeid zouden ze de wereldmarkt kunnen overspoelen met goedkope producten.
Neen: dan maar liever de status quo behouden: zwakke lokale economiën met een elite die liefst stevig in het zadel zit, een grote massa armen die beschikbaar zijn en blijven voor goedkope arbeid.

En als je het extra cynisch wil maken: het occassionele gewapende conflict is goed voor de wapenindustrie, zolang de grondstoffentoevoer niet bedreigt wordt. Bovendien kan je daarmee de inheemse bevolking koest houden, de onderlaag van de bevolking die zelfs niet goed is voor de arbeidsmarkt en die alleen maar in de weg loopt in fragiele gebieden met veel natuurlijke rijkdom die ze niet gebruiken.

En dan steeds weer het argument van de Oost-Aziatische tijgers waar het kapitalisme wel haar wonderlijke werking heeft gehad omdat die landen enthousiast hun markten zouden hebben opengegooid. Maar Maleisië, Zuid-Korea en China danken hun succes nu net aan een sterke beschermingspolitiek van hun overheden.

Theoretici zoals Hernando de Soto en Richard M. Ebeling, de schrijver van het artikel zouden beter eens de politieke relevantie van hun ideeën toetsen aan de realiteit van de internationale economische verhoudingen. Ze zouden van een kale kermis thuiskomen.

K.S.

Live 8: Corporate Media Bonanza

Live 8: Corporate Media Bonanza

Een verontrustende maar allerminst verbazende kijk op het al te vrijblijvende 'engagement' van popsterren in internationale armoede campagnes. En ook: popsterren zijn al te vaak de speelbal van de entertainmentindustrie (of zijn er zelf een actor in, wat anders te denken van de ondernemer Bob Geldof die met zijn bedrijven miljoenen verdient in de reclamesector).
Wat is dan de les voor campagneorganisaties die maar al te graag de bekende gezichten voor hun kar wil spannen? Enkel als je de teugels zelf stevig in handen kunt houden... Als je als organisatie volledig de communicatiestroming naar buiten beheerst.
Naast de verwevenheid met de industrie, die vanzelfsprekend hun eigen agenda hebben, is het gevaar op recuperatie door gehaaide politici en hun spindocters nog veel groter. Dat hebben we gezien met Tony Blair die zijn gehavende imago met één klap wist om te gooien dankzij Geldof en co. De eerder positieve verklaringen na de G8 top van Bono stonden in schril contrast met evaluaties van de ngo's. Popsterren moeten niet in eigen naam politieke evaluaties maken, dat is hun rol niet. En het zou hen sieren als ze ter zake enige bescheidenheid aan de dag leggen. Anders kunnen ze contraproductief werken, hoe zeer ze de goede zaak ook genegen zijn.

Onze verdomde plicht: slotconclusie G8 tegentop

Zondag 3 juli. Na de massale betoging van zaterdag is het relatief rustig in Edinburgh. Maar op vijf plaatsen in de stad zoemt het van activiteit. Medewerkers lopen haastig rond in rode t-shirts waarop het ondertussen gekende G8 logo, met de G die zich als een tang aan de aarde heeft vergrepen. Het is bijna 10 uur en sprekers komen haastig toelopen voor hun workshops of plenaire debatten. Het is een soort mini-sociaal forum. Aan de ingang van elk van de zalen staat de organisatie met een boekenstand. Je kan er de t-shirts met het logo kopen en je loopt er de naast de die-hards van de verschillende thema's ook velen tegen die zich gewoon komen informeren. Enkele van de belangrijke thema's op de tegentop:
- Afrika, kunnen Blair en Brown echt iets doen?
- Hulp, handel en schuld: 'making poverty history'
- Hoe kunnen we 'klimaat rechtvaardigheid' bekomen?
- de aanval op de burgerlijke vrijheden en de oorlog tegen terreur
- Rascisme, asiel en migratie

Onder de aanwezigen zelfs enkele gezinnen met kinderen, je zou zeggen dat die de zonnige buitenlucht prefereren, in één van de mooie parken van de stad of op Carlton Hill, waar je een mooi zicht hebt. Mijn eigen verleiding trotserend, ik heb immers een kaartje gekocht van 10 pond (15 €), loop ik de workshop binnen over 'effectieve solidariteit met Palestina,' de enige die ik nog kan volgen gezien het vervroegde vertrek van de bus terug naar België. Zoals steeds als het over Palestina gaat zijn er weer emotionele getuigenissen van de toestand op het terrein die wraakroepend blijft. Vergelijkingen met de apartheid in Zuid-Afrika zijn ook nu weer nu weer niet van de lucht. In het verleden is het internationale isolement van dat infame régime ooit begonnen met een academische boycot. Zouden de recente acties van de Britse universiteitskoepel AUT een veeg teken aan de wand zijn? Volgens Hillary Rose zit de kans erin om de internationale academische wereld mee te krijgen in hun boycot campagne. Volgens haar is één van de belangrijkste verschillen met Zuid-Afrika het feit dat zij de miljoenen zwarte Afrikanen nodig hadden als goedkope arbeiders. Voor Israël zijn de Palestijnen gewoon lastposten die ze willen verdrijven. Ik vraag me af of dat helemaal klopt en of Israël de ghettoïsering van Palestina ook niet aangrijpen om goedkoop werkvolk uit te persen... Een discussie die ze binnen het Actieplatform Palestina beter kunnen voeren. Verder gaat het nog over de Caterpillar campagne. Dat vermaledijde bedrijf wiens machines in de bezette gebieden Palestijnse woningen platwalsen en meebouwen aan de apartheidsmuur. Minder bekend is dat ze ook wapens maken (motoren voor tanks enz.) waar het Israëlische leger vele slachtoffers mee maakt. Er is één ding waar ze zich naar eigen zeggen absoluut niet mee bezig houden, en dat is politiek. Daarom verkopen ze gewoon verder. En verkopen ze zelfs hun naam aan kleding- en schoenenmerken die van het 'sterke' imago van Caterpillar willen meeprofiteren. Wat we dus dringend moeten doen is dat imago beschadigen in de ogen van de publieke opinie. De website 'Caterkiller' is alvast goed bezig.

Slotconclusie

Die namiddag in de bus terug is er tijd te over om de voorbije twee dagen te overdenken. Terwijl de glooiende heuvels van Noord-Engeland voorbij glijden en de leegheid van het landschap opvalt bedenk ik hoe alles voortdurend in beweging is. De ontvolking van het platteland, de aangroei van de steden overal ter wereld, mensen die migreren en andere horizonten opzoeken, de happy few doen het uit verveling, voor het overgrote deel van de vluchtelingen is het uit pure noodzaak. Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen uit het zuiden die echt de stap zetten om te migreren dan nog tot de middenklasse behoren. De allerarmsten hebben geen familie in het buitenland die hen geld stuurt, ze hebben nauwelijks nog een overheid die hen helpt. En toch zijn zij eigenlijk de grootste schuldeisers van het Westen. Met op de passiefzijde van de balans (1) een historische schuld van koloniale mogendheden die hun oude kolonies verweesd achterlieten zonder middelen en met een verouderde economie louter gebasseerd op toeleveren van grondstoffen; (2) Een enorme economische schuld, gebasseerd op tientallen jaren leegroof van diezelfde grondstoffen; (3) Sociale schuld door de jarenlange uitbuiting van goedkoop werkvolk (zeg maar slaven arbeid), het wegtrekken van de beste krachten (de zg.braindrain), het opleggen van structurele hervormingsprogramma's die investeren in ontwikkeling onmogelijk maakten en last b.n.l. het op hun plaats houden van dicatoriale régimes die winstgevende contracten verzekerden voor buitenlandse bedrijven; (4) Ecologische schuld, een gegeven waarvan de enorme omvang pas de laatste jaren sporadisch naar boven komt - niet alleen is de uitstoot in het Westen zo groot dat ze de wereldreserves opgebruikt en de effecten van klimaatverandering afwentelt op het zuiden, maar bovendien wordt het zuiden massaal als stortplaats gebruikt door Westerse bedrijven die weigeren te betalen voor een deftige verwerking. Restafval, gevaarlijk chemisch en zelfs nucleair afval, het belandt allemaal in fragiele ecosystemen van het zuiden. Wat tijdens de Tsunami voor de Ethiopische kust naar boven kwam is wellicht het tipje van een onwaarschijnlijke afvalberg.
De wereldleiders zal het allemaal een zorg wezen: het enige dat hen ook maar enigzins zal doen luisteren is publieke druk van hun eigen electoraat. Het is dan ook onze verdomde plicht om die hete adem in hun aasgierenvel te blijven blazen, voor hen wiens stem niet ver genoeg draagt.

G8: top en tegentop in Schotland (juli 2005) op www.11.be

Portaal van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging

Op de pagina's over de G8-top vind je naast verslagen, ook vele linken naar gerelateerde teksten en websites

Overview/Overzicht G8 verslaggeving/reportages : Indymedia Belgium

Overview/Overzicht G8 verslaggeving/reportages

Met enorme dank voor het gebruik van hun faciliteiten in Edinburgh. En met grote bewondering voor de gedrevenheid en volhanderding waarmee ze steeds weer de activistische kant van de zaak weergeven.

Black sun over Genoa

Terwijl vele groepen activisten de stad blijven binnen druppelen, lopen de groene terreinen rond de stad die dienst doen als geimproviseerde campings stilaan vol. In de stad zie je de onvermijdelijk dichtgespijkerde winkeletalages maar het zijn er minder dan pakweg in Florence tijdens het Europees Sociaal Forum van 2002. Op de North Bridge die de vallei overspant tussen de "old town" en de "new town" komt passeer ik een groep Italianen met trommels die op zoek zijn naar slaapgelegenheid. Het is een kleurrijk gezelschap. Van de andere kant komen jonge autochtoonse koppeltjes die hun vrijdagavond gaan doorbrengen in de vele bars aan de overkant. Ze zien er heel verschillend uit maar velen van hen roepen de activisten een warm welkom toe. Opmerkelijk toch.

Op de BBC-nieuwssite is het verhaal te lezen van een twaalfjarige jongen die samen met zijn vrienden geld heeft bijeen gespaard om twee vluchtelingen uit Congo en Zimbabwe mee te laten lopen met de mars zaterdag.

Tijdens de theater workshop "Black Sun over Genoa" zie ik David een traan wegpinken wanneer het politiegeweld in 2001 worden geevoceerd door tientallen acteurs-actievoeders. Terwijl de wolken witte stoom optrekken over de gevallen Carlo Guliano schuiven achter de scene originele beelden van het gebeurde voorbij. Beelden die bij iedereen die er aanwezig was op het netvlies gebrand werden.
In Edinburgh zal het zo'n vaart niet lopen, de politie heeft geen slechte reputatie op dat vlak, al staat de stad voor de grootste demonstratie in zijn geschiedenis.

Bij het krieken van de dag de volgende ochtend. Op de gemeentelijke camping waar een aantal 11.11.11-ers uit het Gentse nog een plekje hebben gevonden. Een tv-camera onder je neus geduwd krijgen als je net uit je tent komt gekropen met de geur van ambachtelijk klaargemaakte koffie als je enige referentiepunt, het bekomt niet iedereen even goed. Het heeft dan ook iets genant, en achteraf blijkt dat het ook niet mag van de organisatie. "Enkel interviews buiten het terrein, met expliciete toestemming van de betrokkene," zo vertelt ons een inderhaast toegelopen medewerker van de lokale press-officer. Ondertussen loopt de vrt cameraploeg tussen de honderden tentjes door om sfeerbeelden te maken... We kunnen de man toch overtuigen om nog snel het gesprekje met de 11.11.11-ers af te maken. Tinne Dons, onze Vapster van Oost-Vlaanderen doet het fantastisch, gezien de omstandigheden. Kort en krachtig. Ik ben trots en iedereen is tevreden. We lopen naar buiten met een enigszins dubbel gevoel maar goed, het is voor de goede zaak. En de vrt-ploeg is alvast erg tevreden. We spreken af voor de mars vanmiddag, in tussentijd gaan zij alvast monteren en doorsturen voor het middagjournaal.

Aan de uitgang van Waverley Station, iets later op de ochtend is het een drukte van belang . Een hele groep in het wit gekleedde actievoerders stapt beslist naar buiten. Hun leeftijd ligt rond de 60. Ze worden gevolgd door een groep jongeren, daarachter wat gezinnen met kinderen enz. Allemaal hebben ze de witte band van Make Poverty History rond het hoofd gebonden. De zon zit goed, de dranghekkens staan klaar, nu op naar de Meadows, het verzamelpunt van de Make Poverty History mars.

Edinburgh, bewogen reis naar de G8-Top

Op een van de drie bussen naar Edinburgh: mensen van ATTAC, Oxfam en 11.11.11, Euromarsen en een aantal individuele activisten. Verder een Nederlander die zich vrijwillig als "legal observer" heeft aangemeld voor tijdens de demostraties. Ook een viertal journalisten: twee van Indymedia, een voor de multiculturele website Kif Kif en dan een radiojournalist van Radio 1.

Edinburgh, vrijdag 1 juli, 17u lokale tijd. Na een reis van maar eventjes 16 uur eindelijk gearriveerd. Reden voor die late aankomst is haast volledig te schrijven op het conto van de Britse controlediensten aan gene zijde van het kanaal. Die vonden het nodig om, voor onze bus de trein onder het kanaal op mocht, niet alleen ieder van ons en al onze bagage grondig door te lichten, maar ook nog eens de halve bus de demonteren op zoek naar gevaarlijk speelgoed. En dat demonteren kan je letterlijk nemen: een team van mannen met fluo jasjes en speciaal uitgeruste koffers ging de dekplaten rond de wielen van de bus te lijf met schroevendraaiers en vezen het hele ding eraf. Onze arme chauffeur bezag het verbazende schouwspel met weinig minder dan knikkende knieen en een weee gevoel in zijn maag. Het was ondertussen 1u25 's nachts en de trein van 1u30 stond op het punt te vertrekken, de vorige hadden we ook al gemist... Niemand op de bus begrijpt er iets van. Fabrice Collignon van het Belgisch Sociaal Forum, organisator van de busreis, wordt even terzijde genomen, hij moet zijn identiteitskaart afgeven. Wanneer hij die terugkrijgt weten we het wel zeker: dat wordt de trein van 3u30. Met andere woorden; bijna vier uur vertraging... Een eerste vette kluif voor onze vrt radio1 journalist Stijn Aelbers die het verhaal opneemt door de mond van Anke Hintjens van Oxfam Wereldwinkels. Het hoofd van de veiligheidsdiensten beweert dat "het oponthoud bedoelt is om ons te helpen, zo worden enorme files van bussen naar Edinburgh vermeden..."
Hoofdschuddend probeert iedereen eindelijk wat te slapen, terwijl we wachten op de volgende trein. Een bijzonder korte nacht wordt dat.

De volgende ochtend houdt iedereen zich onledig met het doorlezen van de bundel papier die David (Dessers, ook van het BSF) en Fabrice ons netjes bezorgd hebben. Daarin info over alles wat staat te gebeuren het komende weekend, de inzet van de G8 enz. Die is groot, want ondanks de reserves die iedereen heeft tegenover het ondemocratische clubje dat de G8 is, het zijn nu eenmaal de verzamelde staatshoofden van de machtigste staten ter wereld. Wat betekent dat ze de sleutel in handen hebben om aan structurele oplossingen te werken voor de armoede in de wereld. En aldus de verwezenlijking van de Millenniumdoelstellingen een stuk dichterbij te brengen. Niets te snel want dit jaar is het vijf jaar geleden dat die doelstellingen werden afgesproken door 189 landen binnen de Verenigde Naties. In september houdt de VN overigens een evaluatie van de resultaten tot nog toe - en dat dreigt, niet erg verbazend, een heel mager beestje te worden. Waar waren we: de G8 dus. Een soort informele wereldregering die de facto enkel de belangen verdedigt van de rijksten die in de rijkste landen leven.
Wat dan te denken van het huidige voorstel van schuldverlichting zoals dat met veel bombarie werd aangekondigd? Er volgt een discussie op de bus:
- van alle armste landen vallen er 24 uit de boot, slechts 18 landen komen in aanmerking
- Het gaat niet om 100% van de schulden
- In ruil voor de schuldkwijtschelding moeten ze het gewone liberaliseringsprogramma volgen zoals het IMF dat al jaren oplegt (wat maakt dat er een vogel voor de kat zijn voor de machtige multinationals uit het noorden)
- Een van de voorwaarden voor het verkrijgen van de kwijtschelding is "goed bestuur," een begrip dat nogal voor interpretatie vatbaar is.
Allemaal serieuze adders onder de mooie pelouse van het golfterrein in Gleneagles, waar de wereldleiders volgende week samenkomen. Langs de andere kant, krijgen deze 18 landen ook kwijtschelding van de IMF en Wereldbank schulden, dan is dat toch wel een realisatie. Een resultaat dat volgens David veel te maken heeft met de druk van de mondiale andersglobaliseringsbeweging. We hebben echter alle reden om achterdochtig te blijven, zoals blijkt uit twee nieuwsberichten die Christophe van Indymedia Belgie wist op te vissen.
Zo is volgens George Monbiot, gerenomeerd journalist bij The Guardian, een van de voorwaarden om de schuld in Uganda kwijt te schelden niets meer of minder dan de liberalisering van de watervoorraden... Let wel, niet de watervoorziening maar de voorraden zelf! Om maar te zeggen dat het 11.11.11 campagnethema van 2004 geen slag in het water was.
Een tweede, veelzeggend voorbeeld: volgens Reuters eiste de V.S. het tussen haakjes zetten van de volgende zinsnede in de voorgestelde sneuvelnota van de G8 tekst: "our world is warming" en "we know that the increase in global warming is due in large part to human activity." Door deze tekst tussen haakjes te zetten komt ze in aanmerking voor mogelijke verwijdering.

Genoeg reden om bij ieder van ons een rood lampje te doen branden. De inzet is groot. Politieke wil is een fictie. Politieke wil moet je afdwingen. En met enkele honderdduizenden op straat en honderden campagnes die nu overal ter wereld het licht zien zou dat toch al iets moeten geven. Edinburgh, here we come!