Biodiversiteit en bedrijven: a match made in heaven.
Volgens een studie van het Wereld Economisch Forum is 44 biljoen dollar aan waardecreatie afhankelijk van de biodiversiteit. Zonder die natuur en de ecosysteemdiensten die ze levert zou een substantieel deel van de economie haar grondvesten kwijt zijn. De tijd dat natuur een luxeproduct was, een ‘nice-to-have’, is dus definitief voorbij.
Er was een tijd, nog niet zo lang geleden, dat natuur en biodiversiteit iets was voor tijdens het weekend. We weten allemaal uit persoonlijke ervaring dat wandelen in een bos een genot is, dat zwemmen in een wilde rivier opwindend is, dat genieten van een woest landschap vanop een bergtop je geest opent … Ondertussen bevestigde de wetenschap ons buikgevoel in talloze studies: tijd doorbrengen in of dicht bij natuur is uitermate gezond en een goede remedie tegen stress, niet alleen tijdens de jaarlijkse vakantie, maar heel het jaar door, in ons dagelijkse leven. Een bedrijf heeft vanzelfsprekend veel te winnen bij werknemers die zich goed en gezond voelen. Het zal dus lonen om de zorg voor natuur en biodiversiteit te integreren in zijn (personeels- en ander) beleid.
Dat is echter slechts een eerste vaststelling. Uit het planetaire-grenzen-model van het Stockholm Resilience Centre weten we dat we op het vlak van biodiversiteit alle grenzen zwaar aan het overschrijden zijn. Kortom, de tijd dat natuur een luxeproduct was, een ‘nice-to-have’, is definitief voorbij. Het is nu tijd om de zorg voor natuur opnieuw in ons leven te integreren, ook tijdens weekdagen, wanneer we aan het werk zijn. Omdat de natuur ons niet alleen van schone lucht voorziet, maar ook van voedsel, zoet water, medicijnen en grondstoffen. Onze economie draait erop. Ons leven hangt ervan af. Het is existentieel.
In dat licht kwam het laatste Living Planet Report van WWF met een ontnuchterende conclusie: de populaties van gewervelde dieren zijn sinds 1970 met 69 procent afgenomen. Dat betekent dat de natuur in een hartverscheurend tempo wordt vernietigd. Want samen met de dieren verdwijnen ook de bossen, de waterrijke gebieden, de savannes, gezonde riviersystemen ... En dat verergert dan weer de klimaatverandering: ontbossing en de omzetting van andere natuurgebieden zijn de tweede grootste bron van uitstoot, na het verbranden van fossiele brandstoffen. Bovendien verdwijnen met die gebieden ook belangrijke buffers tegen de effecten van de klimaatverandering: mangrovewouden bieden kustbescherming, tropische bossen nemen onze broeikasgassen op en zijn een bron van medicijnen.
In eigen land zorgt het verdwijnen van natte gebieden voor een afname van onze capaciteit om overtollig water op te vangen, te zuiveren en drinkwater vast te houden. Onze rivieren die zoet water leveren voor onze landbouw en onze industrie dreigen droog te vallen tijdens lange droogteperiodes. Onze natuur in het algemeen absorbeert een deel van de CO2 die we uitstoten, biedt mogelijkheden tot recreatie en ontspanning en helpt ons de schokken van de klimaatverandering op te vangen (denk aan het hitte-eilandeffect in onze steden). Als we haar tenminste de kans geven.
Een waarde van 44 biljoen dollar, dat is ‘too big to fail’
Volgens een studie van het Wereld Economisch Forum is 44 biljoen dollar aan waardecreatie afhankelijk van de biodiversiteit. Zonder die natuur en de ecosysteemdiensten die ze levert zou een substantieel deel van de economie haar grondvesten kwijt zijn.
Biodiversiteitsgerelateerde risico’s zoals hierboven omschreven komen dus als een golf op ons af, en voor de bedrijfswereld vertaalt zich dat in talloze risico’s die we in vier categorieën kunnen onderbrengen. Ten eerste de fysieke risico’s – stormschade aan bedrijfsgebouwen en ondergelopen magazijnen bijvoorbeeld. Of nog: afgebrande plantages, watertekorten die bedrijfsprocessen in gevaar brengen enzovoort. Ten tweede reputatierisico’s: bijvoorbeeld wanneer bedrijfsprocessen bijdragen tot lokale vervuiling of wanneer de grondstoffen uit het productieproces blijken voort te komen uit ontboste gebieden of met de inzet van onderbetaalde arbeidskrachten. Ten derde: toenemende wetgeving die allerlei rapportering over impact en afhankelijkheden zal opleggen. Na het biodiversiteitsakkoord van Montreal zit er heel wat nieuwe regelgeving aan te komen, zoals een verplichting voor grote bedrijven en financiële instellingen om hun risico’s te onderzoeken en hun impact en afhankelijkheden van de natuur openbaar te maken. Europa komt intussen met de Sustainable Finance Disclosure Regulation en de Corporate Sustainability Reporting Directive. Een voorbereid bedrijf is er twee waard. Ten vierde zijn er marktrisico’s, zoals plotse stijgingen van de prijzen op de internationale markten door klimaat- of biodiversiteitsgerelateerde risico’s.
WWF lanceert biodiversiteitsrisicofilter
Op de COP15 in Montreal is afgesproken om tegen 2030 de afnemende trend van de biodiversiteit te keren en terug meer natuur te hebben dan vandaag. Om een duurzame en gezonde toekomst te verzekeren, moet iedereen zijn verantwoordelijkheid nemen. Niet het minst de bedrijven, wiens toekomst ervan afhangt; meer dan ze vooralsnog beseffen. Net als bij klimaatgerelateerde risico’s geldt: kennis is goud, meten is weten en wie proactief is, wint.
WWF wil bedrijven helpen om risico’s in te schatten en hen handvaten geven om hun voetafdruk op de biodiversiteit drastisch te verkleinen en indien mogelijk zelfs positief te maken. Bedrijven kunnen nu gratis gebruikmaken van de nieuwe biodiversiteitsrisicofilter, naar het model van de waterrisicofilter, die al langer bestond. Elk bedrijf kan gratis een account aanmaken. Als je vervolgens je gegevens oplaadt, krijg je een analyse van de risico’s die je bedrijf loopt, gebaseerd op de locatie en de aard van je activiteiten.
De impact en afhankelijkheden van biodiversiteit creëren zowel risico’s als opportuniteiten – die begrijpen zal bedrijven en financiële instellingen helpen om de juiste actie te ondernemen, zodat ze kunnen bijdragen aan de oplossing in plaats van aan het probleem.
Deze tekst verscheen op de nieuwssite Susanova.
