Politieke Islam, 9/11 en jihad - Sami Zemni

Dit boek zou prominent moeten figureren in de literatuurlijstjes van iedereen die in dit land met buitenlands beleid bezig is. Diplomaten, adviserende beleidsorganen en politici zelf kunnen er heel wat uit opsteken, vooral als het gaat over de relaties met het midden-oosten. Maar ook de minister van binnenlandse zaken die wel eens 's nachts wakker ligt van zogenaamd 'moslimterrorisme' zou het werk best laten bestellen door zijn kabinetchef. Tenminste als ze bereid zijn verder te kijken dan de heersende consensus die de islam louter bekijkt als de nieuwe vijand bij uitstek en onverenigbaar met democratie. Als populair wetenschappelijk werk is de tekst niet gespeend van wetenschappelijk jargon, wat eigen is aan het genre. Maar de vlotte schrijftrant en de consistente lijn van het vertelde verhaal maakt het boek toch heel leesbaar. De dwingende oproep van de auteur, namelijk om de idee van een 'botsing der beschavingen' naar de papierversnipperaar te verwijzen, wordt er vooral door onderstreept.

Lees verder - Recensies: Politieke Islam, 9/11 en jihad - Sami Zemni

Palestine & Palestinians: uitmuntende reisgids van de ‘Alternative Tourism Group’

Een toeristische gids exclusief over Palestina? Maar Palestina is toch geen land… kan dat dan niet als onderdeel van een gids over Israël? En overigens: “is het daar niet erg gevaarlijk met alleen maar stenen gooiende jongeren?” Dit soort gemeenplaatsen hoor je vaak als dit boek opduikt in een café-conversatie. De reacties tonen aan hoezeer ons gebrek aan kennis over dat Bijbelse land in het nadeel speelt van een volk dat in de internationale media dagelijks het onderspit moet delven. Het kan dan ook moeilijk anders dat de dagelijkse realiteit van dit onderdrukte volk aandacht krijgt in deze reisgids. Maar daarnaast blijkt het historische Palestina ook een zeer mooi land met een enorme weelde aan cultuurhistorisch erfgoed en bovenal een bevolking die je met open armen ontvangt.

Lees verder

Journalisten in de blogosfeer

[Reactie op "Journalisten moeten bloggen of ze verliezen hun baan" op de nieuwe reporter]

Of professionele journalisten nu zelf bloggen of niet, ik denk niet dat hun baan er vanaf hangt. In België hebben de meeste journalisten er uberhaupt geen tijd voor tenzij ze er nog hun schaarse privétijd thuis willen aan besteden maar om zo gepassioneerd te zijn kan je alvast geen gezin hebben. Eer ze van hun werkgever de tijd krijgen om zich eens in wat meer te verdiepen dan de waan van de dag zijn ze al lang vroegtijdig (wegens te duur geworden en belast met te veel ervaring) op straat gezet.

Het klopt dat er af en toe wel eens wat interessants te halen zal zijn in de blogosfeer en dat nieuwspotentieel zal nog wel groeien wanneer meer interessante mensen zich on-line begeven. Maar ook de vraag of het sop de kolen wel waard is wordt steeds prangender. En dan komt er toch steeds weer een bij uitstek journalistieke kwaliteit bij kijken, nl. snel kunnen inschatten wat de waarde is van deze of gene blog, van deze of gene discussie. Wie zijn de mensen die erachter schuilen, hebben ze iets te vertellen, wat is hun eventuele agenda. Gaat het om hun allerindividueelste emoties en schrijven ze bovendien slecht, besteedt er dan geen sylabe meer aan. Er zit veel kaf tussen het koren.

Wil je als journalist toch zelf eens een lijntje uit werpen, doe dan iets anders dan wat je in je dagblad of tijdschrift pleegt te doen. En beleef vooral plezier aan wat je schrijft - de kans dat iemand anders er dan plezier aan beleeft is groter...

De laatste uren van Salvador Puic Antic

Vrijdag zijn we naar "Salvador" gaan kijken. Geen gepastere keuze in het cinema-aanbod deze week na de nieuwjaarsreceptie van Amnesty Vlaanderen. Salvador gaat over de laatste ter dood veroordeelde in Spanje.. slachtoffer van het Franco regime. Het was 1974 - als 7-jarige waren dat voor mij de veilige jaren 70, maar in feite was dit kleine Vlaanderen een soort `hobbitstee` in een wereld vol oorlog en dictatoriaal geweld. De tranen zijn moeilijk te bedwingen als de laatste slopende uren van Salvador Puic Antic traag voorbij kruipen. En het is goed dat die laatste nacht voor zijn moord van staatswege zo extensief in beeld gebracht wordt. Bij mijn weten is dat nog nergens in een film zo gebracht.

Een verblijf in het voorportaal van de dood: je zou het niemand toewensen, wat ze ook op hun kerfstok hebben. En dan te weten dat in de VS nog steeds velen op de beruchte 'death row' wachten op hun geplande ombrenging. Tot voor kort waren daar ook minderjarigen bij, ongeveer een haar geleden had ik nog een gesprek met de moeder van Robert Acuna, de laatste jongere die op death row zat en nipt ontsnapte aan zijn dood.

Salvador werd ter dood gebracht door wurging, een barbaarse praktijk die nog tijdens de inquisitie werd toegepast. Ook die moord wordt in beeld gebracht, en de gène bij de aanwezige generaals wanneer de dood niet onmiddellijk intreedt... Dit heeft de waarde van een document.

De tirannie van het woord

Begin januari. Er ligt een warm deken over ons, de tijd zoemt - maar het geluid wordt verdrongen door de voortrazende mens. Er hangt iets onheilspellends in de lucht, alsof het fin-de-siecle nu pas aanbreekt.
Volgens Will Self zijn mensen als de dood voor twijfel en geven zich daardoor gretig over aan de tirannie van het woord. Daar is iets van. Als je een probleem deugdelijk kan formuleren geeft dat een geruststellend gevoel. Het is tenminste al eens gevat in woorden. Ook al zijn het steeds te weinig woorden en doen de meeste afgeronde redeneringen afbreuk aan de complexiteit van het behandelde onderwerp.

Neem nu het veranderende milieu. Op 4 januari bleek dat ExxonMobil jaren lang bijna 16 miljoen dollar (12 miljoen euro) pompte in 43 lobbygroepen die twijfel moesten zaaien over het broeikasprobleem (zie IPS-bericht). Jarenlang werkte die propagandamachine als een gigantische rookmachine die achter elk bona fide wetenschappelijk rapport een slipspoor van twijfel plakte en de publieke opinie in verwarring bracht. Mensen hadden en hebben steeds woorden nodig om in beweging te komen. Woorden die overtuigen. Woorden die werven. Voor de politieke kaste is het woord vooral dienstbaar aan hun hang naar macht en het tevreden houden van hun electoraat, ze hollen achter de feiten aan en het blijft dus wachten op beweging. Die beweging kan alleen maar komen als de publieke opinie kantelt onder het gewicht van een sterk en overtuigend discours dat éénduidig het gemeenschappelijk belang aantoont van een noodzakelijke gedragswijziging. De malafide industriële lobby is er in geslaagd om de geloofwaardigheid van een zich vormende consensus onder wetenschappers te beschadigen en daarmee dat kantelmoment vele kostbare jaren vooruit te schuiven. Ons collectief historisch geheugen maakt dat we ons ingebakken wantrouwen tegenover grote boodschappen van buiten onze 'peer group' moeilijk nog helder kunnen bekijken. Terwijl het toch zo eenvoudig is: er bestaan immers zulke concrete begrippen als verantwoordelijkheid en het voorzorgprincipe. Om die te begrijpen zijn slechts weinig woorden nodig en al helemaal geen ingewikkelde klimatologische modellen.

Een ander heikel punt: de veranderende rol van de man in onze samenleving. Ondertussen zijn we de illusie voorbij dat er zoiets bestaat als de 'nieuwe man'. Dat is niet meer dan een uit de hand gelopen marketingconcept. Een woord dat aan cafétogen verworden is tot een 'running gag'. Ik schreef er een tijdje terug nog een column over met de titel 'schuld' - een enigzins overtrokken schuldgevoel lijkt het, maar het is wel geschreven naar aanleiding van een echt Amnesty rapport over mishandeling van vrouwen, hier en nu, bij ons. En overigens, in dat rapport vind je vooral uit de hand gelopen symptomen van een alledaags probleem waar haast elk gezin mee worstelt, bewust of onbewust. Als je de zaak enigzins eerlijk benadert en even rondkijkt in je omgeving dan kan je alleen maar tot het trieste besluit komen dat mannen over het algemeen een gedegenereerde moraal vertonen en hun gebrek aan verantwoordelijkheid en hun cynisme op slechts twee manieren kunnen compenseren: door wanhopig achter de feiten aan te blijven hollen of door zo er zo snel mogelijk van weg te lopen. Ook trekken we muren van woorden op die de eenvoudige waarheid aan het oog moet onttrekken. Gelukkig zijn er tegenwoordig boeken zoals dat van Ute Ehrhardt "Vrouwen zijn gewoon beter" die tussen de soep en de patatten het aangeslagen mannelijke ego verexcuseert maar tegelijk helemaal de grond inboort: "ze kunnen gewoon niet beter." De zoete wraak van Eva voor eeuwenlange onderdrukking? Wat mij betreft is het boekje nuttige literatuur voor beide seksen.