Beste Heks
Beste Heks - klinkt wat vreemd, maar ik gebruik slechts de naam die u zelf opgaf - beste "heks" dus,
Ik las uw commentaar op mijn stukje met nogal wat verbazing. Hebt u zich niet vergist van plaats? Volgens mij behoort uw stukje ergens anders. Misschien wel bij het gewraakte Leterme initiatief (zie blog pdw).
In ieder geval, ik heb helemaal niet geschreven dat politiek en religie per definitie los staan van elkaar. Als je het over formele banden hebt dan verschilt de situatie van land tot land. Lees bvb het boek van Sami Zemni die daar onderzoek over heeft gepleegd. Ik heb ook helemaal niet geschreven dat bepaalde domeinen los (moeten) staan van kritische reflexie en dialoog. Ik verheug me net dat de besproken opiniepeiling het tegendeel bewijst. En dat ondanks het discours van de Noord-Amerikaanse neoconservatieven dat door de mainstream media in de VS lang kritiekloos werd overgenomen.
Bij uw commentaar over "bepaalde oud-strijders" waar "progressieven" (waar u mij blijkbaar bij rekent) zouden achteraanlopen breekt helemaal mijn klomp. Wie bedoelt u daar dan wel mee? Heb ik enige verwijzing gemaakt naar Anseele, Chomski, Freire of godbetert, Ernesto Ché Guevarra? Of aan het andere eind van het politieke spectrum: Francis Fukuyama, Oriana Fallaci enz. Neen dus. Nog iets: "sociaal-economische dwangbuis?" Wat is dat - een soort trechter die mij dwingt om alleen in oud-linkse archaïsmen te redeneren? Ik zie geen enkel verband met mijn persoonlijke sociaal-economische positie in de samenleving.
Verder lees ik een opeenstapeling ven bedenkingen, lukraak op elkaar gestapeld, die overigens zeker niet allemaal onzinnig zijn. Een goede raad: neem er één en werk die verder uit, post dan nog eens een commentaar. En noem alsjeblief man en paard.
Tot slot: ja, ik heb Patrick de Witte zijn brief aan leterme gelezen, en ik ben het ermee eens. Maar eens te meer is het me een raadsel hoe zijn bedenkingen, die u vermoedelijk ook deelt, mij tot beter inzicht zouden moeten brengen. Als het zou gaan (en nu begin ik wederom te veronderstellen) over het 'normen en waarden' discours van Leterme dan kan je alleen maar de parallel vaststellen met het neoconservatief project van de VS-regering die voortdurend meer geld steekt in haar militair-industrieel complex en tegelijk de sociale zekerheid afbouwt. Een regering die dat 'beleid' bovendien probeert te legitimeren door te verwijzen naar allerlei externe gevaren. En ja, daarbij komt de zg. 'botsing tussen beschavingen' (cfr. Samuel Huntington) en de stigmatisering van de islam hen goed uit.
Wanneer uit zo'n opiniepeiling blijkt dat mensen daar doorheen zien, beste heks, dan lijkt me dat een verheugende vaststelling. Niet meer of niet minder.
1 opmerking:
koen..
waar ik een probleem mee heb, is dat in de huidige oorlog tussen amerikaans/westers (door en door protestants geïnspireerd) neoliberalisme en islamitisch traditionalisme, ik het gevoel heb dat sommige progressieven (en zij niet alleen) vergeten dat de huidge escalatie van geweld onmogeljk zou zijn zonder de godsdienstige voedingsbodem, ttz. zonder het geloof in de 'verlossende kracht' van de onderwerping aan een onzichtbare 'god'. met andere woorden, volgens mij kan en mag de politieke analyse niet losgekoppeld worden van de godsdienstige analyse.
want laten we elkaar geen blazen wijsmaken, beiden hangen een autoritaire, anti-pedagogische godsdienst aan. hoe zouden we anders een religie noemen die haar oorsprong vindt in de onderwerping aan de openbaring van een voor de mens per definitie onzichtbare schepper?
het feit dat veel mensen (zelfs niet-gelovigen, progressieven,..) niet (meer?) zien dat onderwerping (of toewijding) aan een onzichtbare god anti-pedagogisch is, baart mij grote zorgen. zij lijken compleet aan de anti-menselijke, anti-natuurlijke aard van deze gods-diensten voorbij te gaan: zij uiten geen godsdienstkritiek meer, maar onder het mom van "zolang ze mij ni lastig vallen, is't goe" streven zij naar de sociale vrede (= psychologische onderdrukking) met 'gematigde' godsdiensten.
ik vind dit een anti-sociale, egoïstische en zelfbedrieglijke houding, en zie sterke gelijkenissen met de typische neoliberale mentaliteit; "ik heb het al moeilijk genoeg om voor mijzelf te zorgen, dus kom mij ni lastig vallen met de problemen van anderen".
bovendien is deze neoliberale houding sterk protestants gekleurd (en sluit niet toevallig ook heel goed aan bij de islamitische geloofshouding): ieder moet voor zijn eigen zieleheil zorgen, omdat elk 'schepsel' een unieke relatie heeft met 'de (onzichtbare!) schepper', meer bepaald met 'zijn zoon', de 'verlosser jezus' of met 'zijn laatste profeet mohammed'.
zo ziet ge dat in deze oorlog tussen 'imperialisten' en 'terroristen' politiek en gods-dienst zeer nauw vervlochten zijn. in hun goddelijke levensvisies is verlossing niet enkel een politiek doel, maar een individuele plicht naar 'de schepper' toe.
niet-gelovigen mogen daarin niet naïef zijn. een explosieve situatie kan gematigde gelovigen wakker schudden en hen tot de plicht, de verlossingsplicht roepen (met de toorn van 'god' als dreigende straf voor hun on-roomse, on-mohammeddaanse, on-joodse blijheid/vrijblijvendheid).
vandaar dat ik vind dat we verder moeten kijken dan de sociaal-economische dimensies van het neoliberalisme, en ook haar culturele, ethische, godsdienstige aspecten in de globale analyse van de neoliberaal orde opnemen.
een aspect dat ook veel te weinig wordt belicht is de ecologische dimensie van het neoliberalisme. de simpele reden is dat er geen link is. maar het vaststellen van afwezigheid is zeer belangrijk! daar zien we wat de dominante orde verbergt. en de neoliberale orde 'verbergt' een zeer specifieke, 'oude' visie op ecologie. zie verder hieronder.
de jaren 1970 kenden een zogenaamde 'economische crisis'. dit was echter de crisis van een economisch systeem gericht op vrijhandels-productiviteit en staatsinterventie (o.m. vaste muntkoersen, import- en exportbarrières, openbare investeringen, tewerkstelling). daarnaast was er nog de geldverslindende oorlog in vietnam. met andere woorden, er werden massa's geld in de economie gepompt. maar geleidelijk aan geraakte die economie verzadigd. iedereen (of in het industriële westen toch bijna iedereen) had zijn huis, tuin, auto(s), tv(s), ((af)was)machine(s), vakanties, etc etc.: volgens de economische standard-definities van toen was de welvaart nooit zo groot. maar een zeker onbehagen groeide: welvaart terwijl er zo veel miserie is? de oorlog in vietnam was de katalysator van een golf van diverse vormen van sociaal protest tegen de gevestigde orde: geen oorlog, geen (her)kolonisatie, geen uitbuiting van ex-kolonies, geen racisme, geen sexisme, geen homofobie, geen ethisch (al dan niet godsdienstig) conservatisme,..
en toen botste dit economisch systeem op zijn eigen grenzen: productiviteit kan nu eenmaal niet blijven groeien... er kwamen productieoverschotten en ook geldoverschotten.. wat moesten de bedrijven met al die niet-verkochte goederen doen? wat moest er met al het niet-geïnvesteerd geld gebeuren? er was geen winst meer te maken, en globaal herverdelen was uiteraard geen optie binnen de kapitalistische logica.
vaste muntkoersen die een zekere stabiliteit in de handel garandeerden, werden door de vs opgeheven. daar kon de 'sturm und drang' van de winst zich al wat botvieren. maar dan verviervoudigde de opec de olieprijzen in '73 als reactie op de steun aan israel, en legde heel de geïndustrialiseerde, op olie levende wereld plat.
het sociale protest (in westen en in (ex-)kolonies), de energie-boycot (opec), de economische flater (overproductie), de financiële crisis (dalende winstmarges en -mogelijkheden met geldoverschotten als gevolg) en de kwakkelende openbare diensten (bureaucratie, gesjoemel), met bovendien de dreiging van verschillende 'communistische' staten was voor sommige politici de aanleiding om de maatschappij grondig te heroriënteren.
zowel in de vs (reagan) als in het vk (tatcher) slaagden zij erin verkozen te geraken. geïnspireerd door hun respectievelijke protestantse godsdienst zetten zij de oorlog in tegen alles wat naar staatscontrole (belastingen, sociale voorzieningen,..) rook — afgezien van het defensiebudget wat sterk werd opgedreven — en fundeerden de maatschappij in het geloof in een individuele verlossingsethiek en ongebreidelde economische vrijheid, gekoppeld aan een al even godsdienstig geloof in de zelfregulerende onzichtbare hand van de vrije markt. volgens adam smith, de grondlegger van het economisch liberalisme in de 18de eeuw, was die onzichtbare hand immers de hand van 'god' zelf... met andere woorden, het economisch en politiek liberalisme is eigenlijk de economische en politieke dimensie van het protestantisme. liberalisme is protestantisme; in de vs met, in landen met minder protestanten zonder expliciete verwijzing naar 'god'! het liberalisme is een protestants product, hoezeer sommige europese liberalen nu ook beweren dat ze niet geloven in 'god'.
dit neoliberalisme zou korte metten maken met de vrijheidsbelemmerende belastingen en het
geprofiteer van collectieve voorzieningen. 'werk' moest terug beloond worden. het brute kapitalisme herrees uit haar as, en werd in alle domeinen gebombardeerd als de weg naar vrijheid en welvaart. de 'american dream' werd nieuw leven ingeblazen. de strijd tegen alles wat naar overheid, vakbond of socialisme rook, brak los: "there is no such thing as society", aldus tatcher. over de koude oorlog met 'the evil empire' zei reagan: "we win. they loose!". diezelfde reagan had als goeverneur ook al op een studentenbetoging laten schieten in '69: "if it's to be a bloodbath, let it be now. appeasement is not the answer." resultaat: 4 doden en 9 gewonden.
in de neoliberale strijd tegen 'the evil empire' werd met allerlei krachten actief samengewerkt, van meedogenloze drugmaffia tot fundamentalistische koranvaste commie-haters. dat deze laatsten zich uiteindelijk tegen de vs keerden is niet zo verwonderlijk. hoewel protestantse neoliberalen en islamitische traditionalisten een individuele verlossingsethiek aanhingen en het communisme als de duivel zagen, waren er fundamentele verschillen. de protestantse, neoliberale ethiek was 'seculier', 'modern'; de islamitische ethiek was een teruggrijpen naar de 'goddelijke openbaring' van weleer, en had weinig gemeen met de seculier-katholieke/protestantse waarden als 'vrijheid, democratie en vrijhandel'. eens de communistische duivel op de knieën, keerden zij zich tegen dit amerikaans imperialisme van 'vrijheid, democratie en vrijhandel'.
hopelijk krijgt mijn stelling dat de oorlog tussen imperialisten en terroristen van een fundamenteel godsdienstige orde is wat meer voeten in de aarde.
wat betreft ecologie. het is duidelijk dat openbaringsgodsdiensten de natuurlijke relatie tussen mens en natuur ernstig verstoren. waar in feite mens en natuur altijd een ondeelbare eenheid zijn, dus zonder enig 'tussenschot' of 'tussenpersoon', moet de gelovige zich elk moment onderwerpen aan de 'openbaring' en zich dus eigenlijk altijd afkeren van de natuur, van zijn natuurlijke zijn, omgeving, bondgenoot, verbondenheid, naar de 'openbaring' om de 'blijde boodschap' van de onzichtbare 'god' te kunnen uitdragen.
met andere woorden, de drie openbaringsgodsdiensten zijn fundamenteel anti-ecologisch, anti-menselijk, anti-natuurlijk, want het is onweerlegbaar zo dat mens en natuur ondeelbaar zijn. mens en natuur ZIJN een ondeelbare eenheid. zelfs als er iets buiten of boven de natuur zou bestaan, zijn mens en natuur nog altijd ondeelbaar! de aard van de mens is onweerlegbaar eco-logisch, kosmo-logisch, individueel (individu komt van het latijnse individuus = ondeelbaar): de mens is een natuurlijke ondeelbare, een kosmische individualiteit.
het economisch liberalisme en het neoliberalisme zijn gebaseerd op de christelijke openbaringsgodsdienst en hanteren bijgevolg dezelfde dwangbuistechniek: mens wordt (in theorie!) van natuur losgewrikt en krijgt dan allerlei 'individuele' vrijheden (godsdienstvrijheid, ondernemingsvrijheid,..). uiteraard zeggen ze niets meer over dit loswrikken, maar dat moeten ze wel doen om de mens vrijheden te geven en te doen alsof die losstaat van de natuur. met andere woorden het vrijheden-discours is gebaseerd op een theorie, nl. op de 'openbaring' dat mensen god moeten gehoorzamen. liberalisme reageert daartegen door te zeggen, nee, mensen hebben rechten en vrijheden, maar daarmee gaat ze eraan voorbij dat ze volledig binnen het kader van de openbaring blijft, de openbaring die mens scheidt van de natuur.
in de realiteit zijn individuele vrijheden vrijheden van de ondeelbare mens-natuur, maar in de openbaringsgoddiensten en haar uitloper het liberalisme zijn individuele vrijheden, vrijheden van een van de natuur en van zichzelf vervreemde mens. hoewel gelovigen/liberalen niet zeggen dat de mens van de natuur wordt afgekeerd/vervreemd, neemt dat niet weg dat ze dat precies doen. nogmaals, liberalisme is een vorm van protestantisme, een 'seculier' protestantisme, een protestantisme zonder god. het mensenrechtendiscours is eveneens een 'seculier' protestantisme!
samengevat, het is hoog tijd om de ondeelbare aard van mens en natuur te herontdekken, te herwaarderen, ipv mensen te blijven dwangbuizen met allerlei vervreemdende, destructieve vrijheden EN plichten. de belabberde toestand van de aarde en haar bevolking is voor een zeer groot stuk te wijten aan de godsdienstige en liberale (zelf)vervreemding en (zelf)vernietiging.
hopelijk verstaan we elkaar beter..
Een reactie posten